Trendrapport Open en online onderwijs 2015

Gisteren is de vierde editie van het trendrapport open en online onderwijs aangeboden. Je kunt de digitale versie hier downloaden.

In het vierde jaar weer een iets gewijzigde naam, waar het in 2012 en 2013 ging om een trendrapport open educational resources, in 2014 om open education (met een sterke nadruk op MOOCs) is er dit jaar voor gekozen om aan te sluiten bij de (ietwat verwarrende) naamgeving van o.a. de stimuleringsregeling van OCW.

Alweer een trendrapport? Zijn er dan zo veel nieuwe trends te signaleren sinds vorig jaar? Dat valt eigenlijk wel mee, of tegen. Natuurlijk, er staan onderwerpen in die er voorgaande jaren niet in stonden zoals proctoring. Learning analytics krijgt een duidelijke plek.

En, zo leest ook het nieuwsbericht van SURF, we zijn de pioniersfase voorbij. Dat was een uitspraak waarvan ik niet wist of ik me er zorgen om moest maken of hard om moest lachen. Want dat zijn uitspraken die ik vaker gehoord heb voor andere onderwerp rond ict en onderwijs. En eigenlijk betekende het vooral dat de groep pioniers een ontwikkeling had doorlopen waardoor ze het gevoel hadden dat “het” nu onderdeel van de staande organisatie/activiteiten was. Voor de anderen voelt dat dan nog lang niet zo. Sterker nog, er is dan een kritiek punt bereikt. Zie ook de afbeelding van Geoffrey Moore hiernaast op basis van de bekende technology adoption curve. Ik denk dat het correct is dat je de innovatoren aan boord hebt, een groep early adopters eveneens. En dan kun je dat zowel op het niveau van individuen als van complete onderwijsinstellingen zien. Maar ik denk dat we pas van het voorbij zijn van de pioniersfase kunnen spreken als we die (moeilijke) sprong naar de (vroege) massa hebben weten te zetten. En anders dan de auteurs zie ik die kloof nog niet overbrugd op dit moment.

Dat is op zich helemaal niet erg. En het ook niet zo dat de auteurs geen aandacht hebben voor de stappen die de onderwijsinstellingen nog moeten zetten. Maar het stellen dat onderwijsinstellingen een open policy op instellingsniveau moeten formuleren of het realiseren van duurzame ondersteuning van docenten en samenwerking tussen docenten onderling, is nog wat anders dan het daadwerkelijk laten gebeuren ervan.

En dus?
Ik hoop dat in de editie 2016 meer en bredere voorbeelden te vinden zijn van hoe die kloof overbrugd wordt. Nou kan ik me voorstellen dat een trendrapport niet in detail kan gaan, dat kan/mag natuurlijk ook gewoon in losse deelrapporten.
Los daarvan is dat op zichzelf ook wel al weer een mooie ontwikkeling wat mij betreft dat we rond dit onderwerp (open onderwijs) nu al een paar jaar (in toenemende mate) de ontwikkelingen en ervaringen documenteren en verspreiden via SURF. Doen “we” toch wel goed.