Gespeeld: Detroit: Become Human

Wat zou er gebeuren als computers tot leven kwamen? Als ze bewustzijn zouden krijgen?
Er zijn hele boeken volgeschreven over de vraag wát dat dan precies zou moeten zijn en daarmee de vraag of de mens de enige levensvorm is die daartoe in staat zou kunnen zijn. Op zichzelf al interessante discussies, maar die parkeer ik voor dit bericht even.

Als de films en series die wij als mensen maken enige indicatie zijn, dan verwachten we zelf in ieder geval dat dat moment niet veel goeds voorspelt voor ons als mensen. Of het nu gaat over Terminator, Ex Machina of I,Robot of series als Westworld of Humans. Steeds komt het neer op de situatie dat  de robot de macht over wil nemen van de mensen. In de meeste gevallen hebben we daar als kijker dan ook nog wel enig begrip voor omdat de mensen die robots in de beginsituatie dan ook meestal slecht tot heel slecht (als slaven) behandeld hebben. Natuurlijk, er zijn uitzonderingen, denk aan Her of aan WALL-E, maar de toon is duidelijk.
En ook hier: je kunt hier hele discussies over voeren, gezien de wijze waarop we mensen behandelen die anders zijn dan de norm, zou je kunnen stellen dat het logisch is dat we robots/androids met zelfbewustzijn waarschijnlijk inderdaad niet heel vriendelijk zullen behandelen.

WAARSCHUWING: HET NU VOLGENDE STUK BEVAT SPOILERS OVER HET VERLOOP VAN DE VERHAALLIJN!

Detroit: Become Human
Het spel Detroit: Become Human, dat sinds net iets meer dan een week ook voor de PC beschikbaar is (en dus kon ik het, bij gebrek aan een PS4, ook spelen) volgt daarmee eigenlijk een heel bekende verhaallijn: we leven in een wereld waarbij Androids ingezet worden voor alle klusjes die eerst door mensen gedaan werden. Androids worden slecht behandeld en er is groeiende onrust en weerstand tegen het gebruik ervan omdat mensen hun baan kwijtraken aan androids. De eerste reactie van de mensen als de androids bewustzijn krijgen (‘deviant’ worden) is: vernietigen (ze zijn immers defect).

Als speler kun je de reacties van de mensen in het spel niet of nauwelijks beïnvloeden. Ik speelde het spel met een ruim positieve publieke opinie (kun je op het scherm zien als je bepaalde acties uitvoert) en toch werden mijn androids tegen het einde van het spel zonder meer afgeknald door het leger. Mijn initiële vreedzame protest werd, ondanks dat ik er voor gezorgd had dat ik bij de eerdere acties geen mensen gedood had, met stevig en zinloos geweld beantwoordt.

Je hebt wél enige invloed over de acties van een aantal hoofdspelers in het spel:

• Markus, de uiteindelijke rebellenleider;
• Conner, in het begin de ultieme deviant-jager, in mijn verhaallijn uiteindelijk zelf deviant;
• Kara, een android die op de vlucht slaat met Alice, een jong meisje waarvan je later te horen krijgt dat ze ook een android is.

Er zijn een aantal andere non playable karakters die relevant zijn:

• Luther, groot, zegt niet veel, dient meer als morele uitdaging van Kara (laat je hem achter/dood gaan of niet);
• North, in mijn verhaallijn uiteindelijk de vriendin van Conner, houdt van actie/geweld;
• Josh, de tegenhanger van North, ging in mijn geval uiteindelijk toch dood, houdt juist niet van geweld tegen mensen;
• Hank, aan lager wal geraakte politie-agent die tegen zijn eigen zin in aan Conner gekoppeld wordt en uiteindelijk wel okay blijkt te zijn.

Verhaallijnen
Het spel is daarmee qua aantallen verhaallijnen en complexiteit duidelijk een doorontwikkeling van BEYOND: Two Souls. Belangrijkste ‘negatieve’ verschil is toch wel dat ik emotioneel veel meer verbinding voelde met Jodie uit BEYOND dan dat ik met de karakters uit Detriot deed. Zelfs Kara wist me minder te grijpen dan Jodie dat deed.

Maar, net als BEYOND, is het aantal verhaallijnen begrenst. BEYOND had 24 mogelijke eindes, voor Detroit worden geen exacte aantallen gegeven omdat het er veel zijn, je kunt een overzicht krijgen van opties qua afloop van het verhaal. Maar ook “teveel om te tellen” betekent niet “onbegrensd”. Je keuzes zijn niet altijd vrij, je wordt van tijd tot tijd hard in een bepaalde richting gestuurd omdat het spel anders natuurlijk niet te ontwikkelen was.

In Detroit heb je de beschikking over een geavanceerder navigatiesysteem dan bij BEYOND. Zowel in het spel zijn de acties complexer, je moet verschillende muisbewegingen maken voor bepaalde acties, bij gevechtsscenes moet je vaak wisselend toetsen indrukken. Welke wordt dan op het scherm getoond. Doe je dat niet, of druk je de verkeerde toets in, dan kan dat het verloop van de scene beïnvloeden, je verlies bv het gevecht, wordt geraakt door een kogel etc.
Ook de tijdlijn per hoofdstuk is geavanceerder en biedt je meestal ook de mogelijkheid om een deel van een hoofdstuk opnieuw te spelen. Verderop in het spel worden de hoofdstukken langer en duurt het opnieuw spelen ook langer omdat de verschillende verhaallijnen dan binnen hetzelfde hoofdstuk door elkaar heen beginnen te lopen.

Keuzes, keuzes, keuzes…
Keuzes in het ene hoofdstuk kunnen gevolgen hebben voor het verloop van andere hoofdstukken. Laat je Luther bijvoorbeeld achter op de Jericho, dan kom je hem uiteraard niet tegen op weg naar de grens van Canada. Gaat North dood tijdens de raid op het kamp met androids, dan staat ze uiteraard niet naast Markus op het einde, idem voor Connor, die staat er alleen als hij deviant wordt en alles overleeft.

Sommige keuzes in het spel zijn best discutabel, d.w.z. leiden tot keuzes als “als ik wil overleven moet ik er voor kiezen om de kaartjes van een gezin met een jonge baby te stelen….” of “als ik wil overleven moet ik een andere android opofferen…”. Het legt het “hoe ver wil je gaan om te overleven” dan wel erg dik erop.

Conclusie
Hoewel Detroit: Become Human goed ontvangen werd, was er ook kritiek. En die begrijp ik ook wel. Het spel heeft eigenlijk, ondanks de veel hogere complexiteit en diepgang dan BEYOND en Robin een interactieve film een begrenst kader waarbinnen zich alles afspeelt. Het bouwt voor op de standaard aannames van hoe mensen zullen reageren op de androids maar ook de androids worden erg menselijk. Dat wil zeggen dat ook zij alle goede en slechte karaktereigenschappen van mensen lijken te hebben. Zodra ze bewustzijn krijgen lijken ze verschillende regels voor logica en keuzes te hanteren. Bij mensen zijn dat zaken die zich door de jaren heen ontwikkelen, willen de makers suggereren dat de androids al hun ervaringen in de tijd dat ze nog niet deviant waren nu plotsklaps gebruiken voor verschillen in keuzes en karakters?

Heeft het me nieuwe zaken geleerd voor wat betreft wat het betekent om mens te zijn, hoe onze wereld er uit zou kunnen zien als machines bewust zijn krijgen?
Nee, zeker niet. En dat is eigenlijk wel jammer vind ik.

Is het spel de moeite waard vanuit educatief oogpunt?
Dat hangt er vanaf. Het uitspelen van het spel kostte mij zo’n 17 uur, het blijkt ook wel in een uur of 10 te kunnen. Dus je bent wel even onderweg. Het kan waardevol zijn om studenten na te laten denken over de verschillende verhaallijnen, keuzes en uitkomsten. Maar dan ook hier met die dubbele vraag: welke keuzes en veronderstellingen van de makers zie je terug in het spel?

Maar goed, het was toch ook nu weer een spel waarvoor ik bereid was 17 uur, verdeeld over 7 dagen (en vooral nachten) op te offeren. Dus slecht was het zeker niet.

Grappig
Tijdens het spelen van het spel wordt je in het hoofdmenu ondersteund door Chloe. Zij praat tegen je, maakt af en toe een grapje, wil op een gegeven moment weten of jullie vrienden zijn en vraagt je na de eerste keer helemaal uitspelen van het spel of je haar vrij wilt laten. Zeg je “ja” dan loopt ze je scherm af en keert ook niet meer terug (er is een vervanger te regelen als je een bepaalde patch installeert).

Op de Fandom wiki kun je veel meer weetjes over het spel vinden!

[update]

Ik kreeg het aanbod om de lege plek die op het scherm ontstaan was na het vertrek van Chloe op te vullen met een vervangend model ST200 (ziet er exact hetzelfde uit en klinkt hetzelfde). Heb ik toch maar even gedaan. Veel gezelliger.