Ik was vanmiddag op de Tilburg University aanwezig bij de opening van het DAF Technology Lab. Het lab is opgezet onder leiding van hoogleraar Cognitieve Psychologie en Kunstmatige Intelligentie Max Louwerse van het Tilburg center for Cognition and Communication (TiCC) van Tilburg University. Het DAF Technology Lab is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de PACCAR Foundation, een filantropische stichting gelieerd aan het moederbedrijf van DAF Trucks NV. De opening werd verricht door de voorzitter van het College van Bestuur van de universiteit, in aanwezigheid van onder andere de CEO van DAF Trucks Nederland, Harrie Schippers.
Wat is het voor een lab?
Fysiek gezien bestaat het lab uit twee delen (zie ook deze pagina voor meer foto’s): een onderzoeksruimte en een virtual reality ruimte (de Experience Room). In de onderzoeksruimte staan de computers, liggen de 3D brillen en beschikt het lab over een Oculus Rift. Via die ruimte loop je door naar de kamer er naast. Dara hangen aan het plafond 8 projectoren die een 360 graden beeld projecteren op de vier muren van het lab.
Op die muren kan van alles geprojecteerd worden: van een rechtszaal, een onderdeel van de hersenen, een fysieke ruimte, een landschap, maakt niet uit eigenlijk. Het is een beetje afhankelijk van welke modellen/ontwerpen ter beschikking zijn. De universiteit beschikt nog niet over live videobeelden, de apparatuur om zulke video’s te maken is er wel al, maar nog wat prijzig. Je hebt immers een stevige resolutie nodig om de vier muren van de kamer te bedekken met video.
Door de omvang van het beeld is het natuurlijk ook niet zo gek dat deze 3D wél nog afhankelijk is van de bekende brilletjes. Het zal nog wel even duren voordat de technologie die ik woensdag gezien heb (3D zónder bril) op dit formaat beschikbaar is.
Naast de 8 projectoren beschikt het lab over een tweetal VR controllers. Dat zijn een soort afstandsbedieningen met twee sprieten/bollen er op. In de vier hoeken van de ruimte hangen camera’s die die twee bollen tracken en zo weten waar je naar wijst. Zo kun je dingen op het scherm selecteren etc.
In de demo die wij kregen was er bijvoorbeeld een interface beschikbaar met bollen die geselecteerd konden worden waarna het beeld dat je eerst alleen op die bol zag, de hele kamer vulde. Daarbij waren het dan geen statische omgevingen, maar kon via die controller door de ruimte bewogen worden.
Behalve met de controller kon de interface ook bestuurd worden met behulp van een speciale bril. Een docent kan dan het kijkveld van iedereen bepalen door zijn/haar hoofd te draaien. En dat was eigenlijk wel een van de meest visueel verwarrende zaken van het lab: de wereld om je heen bewoon als één persoon haar hoofd bewoog. Als je gevoelig bent voor dit soort dingen, hou je het niet lang uit in de ruimte (al zegt men dat het went). Ik ben er niet gevoelig voor, maar het gebruik van die bril lijkt me eigenlijk alleen aan te raden als je de ruimte voor jezelf alleen hebt, dán is het juist weer een heel mooie toevoeging, vergelijkbaar met het effect van bij de Oculus Rift.
Overigens, de foto hiernaast lijkt wellicht bewogen, maar dat komt omdat mijn LG G4 natuurlijk géén 3D bril op had, in tegenstelling tot de rest van ons.
Tot zover even de beschrijving van het lab, een andere belangrijke vraag was voor mij om te zien wat ik zou kunnen met deze bewering uit de uitnodiging: “Het onderwijs dat vanaf het najaar 2015 in het DAF Technology Lab wordt gegeven levert een revolutionaire verandering in vergelijking tot traditionele colleges”.
Revolutionair onderwijs?
Nou zou je kunnen zeggen dat je zo’n zin in een persbericht/uitnodiging niet te letterlijk zou moeten nemen. Maar uit het toelichtende verhaal van Max Louwerse werd duidelijk dat hij dat echt zo ziet. Hij noemt het “immersive education“. En ja, ik kan me inderdaad wel voorstellen dat je voor studenten een veel interessantere omgeving kunt creëren in zo’n lab als in een collegezaal. Maar gezien de capaciteit van 10-15 studenten per keer en de aan de omgeving verbonden kosten wil je natuurlijk wel ook weten dat de (studie-)winst opweegt tegen die kosten.
Op zich geen probleem dat dat nu nog niet bekend is, naast onderwijs is onderzoek een van de andere pijlers van het lab. De plannen om hier onderzoek naar te doen worden zo te horen nog uitgewerkt, maar zijn zeker ambitieus. Er wordt o.a. gedacht aan het meten van zaken als hartslag, pupilactiviteit etc.
De derde pijler, corporate partnership, is bij een lab als dit natuurlijk essentieel, zowel als het gaat om valorisatie als voor het binnen halen van middelen voor het actueel houden van het lab. Want dat nu een geschikt moment is om zo’n lab in te richten (in tegenstelling tot 5 of 10 jaar geleden) is waar, maar de technologische ontwikkelingen zijn nog lang niet voorbij, dus ook dit lab zal continue willen blijven vernieuwen. Maar ook voor de bedrijven kan het lab een plek zijn om ervaring op te doen met virtual reality.
Vandaag was de officiële start. Het zal nog wel even duren voordat er onderzoeksresultaten te verwachten zijn over de daadwerkelijk geconstateerde opbrengsten voor het onderwijs, dat is ook logisch, dat meet je niet even zo. Ik ben benieuwd of we in de tussentijd ook vanaf een afstand de ontwikkelingen in het lab een beetje kunnen blijven volgen (verhalen van experimenten, filmpjes van voorbeelden van scenario’s, … etc). Ook dat is namelijk iets wat maar heel zelden kan bij dit soort labs, en dat is natuurlijk eigenlijk heel jammer. Maar wie weet zorgt het gegeven dat dit lab niet bij een instituut met techneuten ingericht is, er ook wel voor dat dat hier anders is!
Disclosure: ik was er vandaag op uitnodiging van de universiteit. Natuurlijk was ik mede geïnteresseerd in het lab vanwege mijn werk voor het iXperium/ CoE leren met ict. Bovenstaand verhaal is echter, zoals alle berichten op dit blog, volledig op persoonlijke titel geschreven.