Kun je kinderspeelgoed gebruiken als Reflow-oven?

https://www.youtube.com/watch?v=4iopyx1IxjE

Allereerst voor wie geen idee heeft waar het over gaat: je weet ongetwijfeld wat een printplaat is. Je komt ze tegen in elk elektronisch apparaat dat je bezit en er zijn heel wat mensen die ze zelf ontwerpen en dan laten produceren voor de meest uiteenlopende projecten. Check bijvoorbeeld dit super zinvolle project van een LED op een 9V batterij dat ik een paar jaar geleden bouwde (op basis van een bestaand ontwerp en een pcb die ik kon bestellen).

Dat project was een voorbeeld van de enige soort pcb’s waar ik zelf mee gewerkt heb: de pcb had gaatjes op de plekken waar je componenten zoals een LED of een weerstand doorheen prikt die je dan aan de andere kant vast soldeert.

Een andere manier, die ook bij alle printplaten gebruikt wordt die je in de apparaten die je koopt tegenkomt heet “surface mount technology” (SMT) en het resultaat heet dan SMD (surface mount device). Dat Wikipedia er nog niet eens een vertaling voor heeft, is overigens wel veelzeggend, maar goed SMD is de afkorting die je het meest tegen zult komen in deze context, dus onthoud die maar gewoon.

Bij SMD zitten de componenten als het waren op de printplaat “geplakt” met soldeer. Het voordeel van SMD is uiteraard dat je geen gaatjes hoeft te maken in de printplaat en omdat de componenten geen pootjes hoeven te hebben kunnen die ook veel kleiner gemaakt worden.

In plaats van het een voor een solderen van de componenten wordt er bij SMT/SMD gebruik gemaakt van soldeerpasta. Je kunt het een beetje vergelijken met het vastlijmen van de componenten. Vaak wordt een stencil gebruikt, een kartonnetje met vierkante gaatjes op de plekken waar de soldeerpasta moet komen. Die wordt dan op de printplaat gelegd en dan smeer je in één keer over alle plekken soldeerpasta. Als dat gebeurt is, dan is het een kwestie van het er op leggen van de componenten. Maar de soldeerpasta moet dan nog verhit worden om de componenten echt vast te krijgen op hun plek. En daar gebruik je een oven voor, een reflow-oven.

Goed, je weet nu bijna alles wat er te weten valt om het filmpje te begrijpen. Een laatste stukje uitleg nog: in de VS kun je een Easy Bake Oven kopen. Een oventje voor kinderen (8 jaar en ouder). Het ding ziet er uit als een oven, al werkt hij niet helemaal zoals een gewone oven. Je hebt geen deurtje, alleen een soort sleuf waar je het mini bakplaatje door naar binnen kunt schuiven en weer naar buiten. Zie deze video voor uitleg. Het ding kost zo 35 USD bij Wallmart.

De vraag die in de video aan bod komt is: kun je een Easy Bake Oven gebruiken als reflow-oven voor het maken van SMD?
Ik zal je het antwoord alvast verklappen: ja, dat kan, het lukte Liz zonder veel problemen. Daarbij wel met de aantekening dat ze een soldeerpasta gebruikt heeft die al bij 138°C gebruikt kan worden. De Easy Bake oven kan tot maximaal 177°C opwarmen. Er zit geen indicatie van temperatuur op, dus Liz moest gebruik maken van een voedselthermometer (zo eentje die je bv in een kalkoen steekt die je in de oven hebt liggen) om in te schatten of de oven warm genoeg was.

Heel leuk natuurlijk. Maar niet heel praktisch. Ik heb mezelf beloofd dat ik het niet ging uitproberen (niet nóg een extra apparaat erbij), maar als ik het zou doen, dan zou ik eerder een apparaat zoals deze kleine oven zou aanschaffen. Ongeveer dezelfde prijsrange (€39.95) maar met venstertje, hogere maximale temperatuur en niet alleen een aan/uit knop maar een echte temperatuurinstelling.
Maar ja, je kunt dus voor weinig geld met SMD aan de slag. Ook als je geen jeugdsentiment hebt naar een Easy Bake Oven. Andreas Spiess legde dat een paar jaar geleden al uit in dit filmpje. Daar kun je ook zien dat het proces qua temperatuur eigenlijk ook wat nauwer komt dan Liz hier doet.