Legaal én ethisch gamen is best complex geworden!

Toen ik 10 jaar geleden mijn ANTEC 300 kocht, kreeg ik er een exemplaar van Colin McRae: Dirt 2 (videoreview) gratis bijgeleverd en redelijk snel na aanschaf kocht ik Mass Effect 2 er los bij (een spel dat 10 jaar later nóg niet achterhaald is: videoreview).

De overeenkomst tussen die twee games: ze werden allebei geleverd op een DVD. In een doosje. En liggen nu nog ergens in de doos met de rest van de reserveonderdelen van de computer.

Bij de grafische kaart van mijn nieuwe computer (zie bericht 1 en bericht 2 daarover) kreeg ik een code voor een gratis exemplaar van Call of Duty Modern Warfare. Beetje suf daarbij is dat die game nog niet beschikbaar is. Pas op 25 oktober. Daarnaast vraag ik me op basis van de trailer af of ik dat spel heel veel ga spelen. Niet echt mijn genre.
Goed, op zoek dus naar andere games dan maar om de kracht van mijn nieuwe pc ook visueel te testen.

Steam
Natuurlijk ben ik niet helemaal in 2009 steken gebleven als het om PC games gaat. Ja, ik heb ook al een tijdje een Steam account. Dat gaat automatisch als je kinderen hebt die games willen spelen op een moment dat ze nog niet zelf online aankopen mogen/kunnen doen.
En natuurlijk verwees Niek me meteen naar dit soort lijstjes: de op dit moment grafisch meest uitdagende spellen voor PC.

Hij had zelf al Deus Ex: Mankind Divided via Steam, dus die konden we zo spelen. Project Cars 2 had ik zelf al aangeschaft (helaas had ik geen VR-bril in huis om mee te testen). Aporia: Beyond The Valley is een spel dat niet in die lijst stond, maar waarvan Niek van de demoversie wist dat die grafisch te zwaar voor onze gewone laptop was (een HP Pavlion met Kaby Lake Intel Core i7 en NVIDIA GeForce 940MX).

Via Steam kun je daarvan een demoversie downloaden die inderdaad heel erg mooi uitziet. De clip hierboven is niet op 4K gemaakt maar op 1080p en geeft toch al een beeld van de graphics. Dus wilde ik de volledige versie ook wel aanschaffen. En dan heb je een keuze.

Kopen via Steam
De meest voor de hand liggende optie is om de game via Steam zelf aan te schaffen. Daar is de game op het moment dat ik dit schrijf, dit weekend, net in de aanbieding. In plaats van 16,99 euro kun je hem er nu kopen voor 4,24 euro. Nogal een verschil. Maar bij Steam krijg je dan ook geen DVD maar een code waarmee je de game vanuit Steam kunt downloaden en installeren.
Als ik de game afgelopen donderdag via Steam gekocht had, dan had ik dus dik 12 euro meer betaald. Dikke pech.

Ander aanbod
Maar Steam is niet de enige plek waar je gamecodes kunt kopen. Want (gelukkig?) zijn veel codes die aangeschaft worden, maar niet gebruikt worden ook door te verkopen. En, hoewel de prijzen waarvoor games via Steam aangeboden worden per land heel erg verschillen is het (gelukkig?) vaak zo dat een code die in het ene land gekocht is, ook in een ander land in te wisselen is.

En je ziet hier meteen al het ethische probleem opduiken: bij DVD’s hebben leveranciers heel lang het systeem van regiocodes toegepast. Een DVD uit de VS was niet zomaar te gebruiken op een DVD speler die in Europa verkocht werd. De gamestudio’s die games via Steam aanbieden doen dat in de regel niet (er zijn ook codes die wél begrenst zijn).
Maar ook een slimme jongen in Nederland zou dit weekend een paar codes tegen 4,24 euro kunnen kopen en die dan na het weekend voor bv 7,50 euro kunnen aanbieden. Dat is nog steeds 9 euro goedkoper dan de prijs die je anders weer in Steam zou moeten betalen, maar met bijna 100% winst voor die slimme jongen.

Marktplaats
Er zijn veel van die slimme jongens en daarom zijn er ook online marktplaatsen specifiek voor dit soort codes. De bekendste is G2A. Daar kun je op dit moment Aporia kopen voor veel minder dan die 4,24 euro van Steam. Met de verkoopkosten erbij voor, betaling via Paypal kon ik Aporia voor 1,21 euro kopen. Legaal, gewoon een werkende key, van een tussenverkoper die al 4.485 verkopen gedaan had en een 99% tevredenheidscore had van de voorgaande kopers. Want G2A is niet meer dan een specialistische marktplaats. De verkopen worden gedaan door individuele verkopers die hun codes tegen verschillende prijzen aanbieden.
En G2A is niet de enige marktplaats. Via sites als ALLKEYSHOP zoek je over verschillende marktplaatsen heen naar de marktplaats die het beste aanbod heeft voor het spel dat je zoekt.

Is het legaal?
Het mooie in dit hele verhaal is dat het juist Niek was die zei “Ja, pap, dat kan wel, maar dan moet je wel even bedenken of je dat wel wilt”. Hij kende de verhalen over de marktplaatsen. De discussie of je wel zeker kon weten dat de keys op een legale manier verkregen waren. Of ze niet gekocht waren met gestolen credit cards. Dat je niet 100% zeker kon weten dat de keys ook altijd zouden blijven werken (een gameontwikkelaars kan een code ongeldig laten verklaren als hij ontdekt dat die niet legaal verkregen is).
Natuurlijk wilde ik daar meer over weten. In dit artikel van Techadvisor gaan ze dieper in op precies deze vraag. De conclusie:

• het is legaal
• het is redelijk veilig (al zijn er voldoende verhalen van mensen die een niet werkende key gekocht hebben en geen geld terug kregen)
• de gameontwikkelaars hebben er (terecht) een hekel aan (iemand anders verdiend geld met het doorverkopen van hun game)

Niek was er duidelijk in: hij deed het niet. Hij wacht gewoon op aanbiedingen bij Steam en koopt een game dan, of als onderdeel van een gamepack. Als je geduld hebt kun je zo het nodige besparen en het geld gaat dan tenminste voor een veel groter deel naar de ontwikkelaars.

Ik zal eerlijk zijn. Ik heb zowel Aporia: Beyond The Valley als Shadow of the Tomb Raider via G2A aangeschaft. Bij Shadow of the Tomb Raider heb ik 16,98 euro betaald in plaats van 59,99 euro via Steam. Ik moet bekennen dat ik bij Tomb Raider ook niet vooraf wist of ik voldoende lang het spel zou spelen om het die 60 euro voor mezelf waard te maken. De oude Tomb Raider spellen vond ik namelijk super frustrerend omdat het dan vooral aan kwam op net op de juiste momenten op een paar toetsen drukken om een sprong wel of niet te halen (ik haalde hem dan 20x niet en haak dan af).
Na een paar dagen en vele uren later weet ik dat deze versie van Tomb Raider (in de juiste moeilijkheid stand) meer dan genoeg in zich heeft om mij heel lang te binden zodat ik ook nu 20x dezelfde sequence van sprongen, slingerbewegingen, toetscombinaties maak om dan eindelijk wél voorbij een moeilijk punt te komen.

Verslaving
Dan nog even over een ander ethisch vraagstuk dat deze week/maand weer groot in het nieuws is: de toename van het aantal jongeren dat aan games verslaafd is. Nieuwsuur en Investico hadden er zelfs een interactieve reportage over gemaakt:

Je kunt (ongeveer) dezelfde info ook hier vinden. Ook hier gaat het (zoals vaker bij verhalen over ict) niet over een nieuw verschijnsel, zie bv dit bericht uit 2017: Zo worden games express verslavend gemaakt of zelfs van voordat ik mijn vorige computer kocht, uit 2008 in het NRC: Erger dan heroïne. De titels liegen er niet om.
Nou is nieuw in het bericht van NOS.nl dat ze daar cijfers geven van het Trimbos-instituut en die zien een toename van het aantal jongeren dat zich daar meldt. Wat ik wat kort door de bocht vindt van het NOS.nl bericht is dat ze focussen op twee zaken die de oorzaak zouden zijn van alle problemen:

• Season passes (je betaald om het spel tijdens een bepaalde periode te kunnen spelen)
• Loot boxen (schatkisten waar je voor moet betalen maar waarvan de opbrengst niet vooraf vast staat)

De bal wordt in de reportage voor 100% bij de gameontwikkelaars gelegd. En dat is wat mij betreft maar deels terecht. Als je het bericht uit 2008 leest dan zie je dat er mensen zijn die aan élk spel verslaafd kunnen raken. Zelfs Pac-Man kan dan een probleem zijn. En ik kan me daar heel wat bij voorstellen. In Shadow of the Tomb Raider heb ik geen season pass, dus geen financiële tijdsdruk. Er zijn geen betaalde loos boxes, dus geen “casino tactieken”. Het is een single-player spel, voor de online multi-player opties moet ik extra betalen (doe ik niet), dus ook geen peer pressure om veel te spelen. Sterker nog, als ik de walk-throughs bekijk dan weet ik dat ik een speler van niks ben die op het eenvoudigste niveau net door het spel heen komt.

Maar jeetje, het spel is super verslavend. Dat kan/mag deze week omdat het herfstvakantie was. Ik hoefde niets anders. Maar maandag begint het gewone werk weer en dan weet ik dat ik echt geen tijd heb om tot diep in de nacht door te spelen. Dat ik dat ook niet moet doen omdat ik nou eenmaal geen 16 meer ben en met 3 uur slaap niet de dag door kom.
Zoals mensen een serie boeken kunnen verslinden, zoals ik een tv-serie kan verslinden (zeker als je 2-3 seizoenen meteen beschikbaar hebt), zo ben ik ook gegrepen door dit verhaal en wil ik weten hoe Lara uiteindelijk de wereld redt. Als het films waren (ja, ik heb zowel de oude als nieuwe Lara Croft films gezien) dan had ik ze allemaal bekeken. Nu moet/wil ik door het spel heen om het einde te zien. Ik zou de walk-through af kunnen kijken om te zien hoe het afloopt, maar dat geeft toch minder voldoening dan het zelf spelen.
Daar kan ik de gameontwikkelaar toch niet boos voor aankijken? Dan is het toch ook te gemakkelijk om twee kleine elementen uit de aanpak van zo’n game (loot boxen / season pass) te nemen en aan te wijzen als dé oorzaak van de toename in gameverslaving?

Voor onze zoon van 16 jaar zijn wij als ouders verantwoordelijk. Dat betekent dat wij zijn aantal uren gamen in de gaten (moeten) houden. Daar ook grenzen aan stellen (ja dat kan nog als je zoon 16 is!). Dat we met hem praten over de mensen waar hij online mee samenspeelt, bespreken welke spellen hij speelt. Hoe hij daar zijn geld aan uitgeeft. Dat games dan een leeftijdsaanduiding krijgen vind ik als ouder handig en prima. Shadow of the Tomb Raider krijgt een 18+ rating. Zoals gezegd, ook zonder die elementen waarvoor sommige games nu onder vuur liggen.

Ik kan me daar namelijk wel iets bij voorstellen. Lara is geen lieverdje in het spel. Er is een deel waarbij je 4 “slechteriken”  via “stealth kill” acties doodt terwijl je steeds vanuit het water omhoog komt om hen van een steiger of te trekken. De dode lichamen liggen dan onderwater op een hoopje naast Lara. Uiteraard moet je ook hier elk lichaam even checken voor waardevolle zaken (“loot the body”).

In de scene hierboven kruipt ze eerst door een smalle opening, gevuld met resten van lichamen van mensen die door de slechteriken gedood zijn (lichaamsdelen, bloed) en ook in de kamer zelf liggen de nodige lijken (zonder hoofd).
Tja, vanaf welke leeftijd krijg je daar geen nachtmerries meer van?
Ik verwacht niet dat een 16 jarige als hij dit spel zou spelen, daardoor ideeën zou kunnen krijgen over hoe hij andere mensen zou willen vermoorden. In ieder geval niet meer dan dat hij van een horror-film zou kunnen krijgen. En die zijn vaak nog een stuk realistischer dan zo’n spel.

Samenvattend
De gamewereld is een stuk complexer geworden dan dat hij 10 jaar geleden was. Wat mij betreft niet alleen slechter. De digitale marktplaatsen voor gamecodes laten zien dat hier de digitalisering van de spellen wel degelijk ook voor voordelen voor de consument zorgen. Of je daarmee hardwerkende ontwikkelaars het brood uit de mond stoot of gewoon gebruik maakt van het systeem van vraag en aanbod, daar zul je zelf een mening over moeten vormen.

Over gameverslaving wordt op het moment veel te eenvoudig gedacht. Wellicht komt dat omdat politici er in één of twee zinnen iets over moeten kunnen zeggen. Roepen dat gameontwikkelaars hun games moeten aanpassen is té gemakkelijk. Betaalde loot boxes verbieden omdat ze volgens de wetgeving op online kansspellen in Nederland niet zijn toegestaan lijkt me logisch, games verbieden die zich daar niet aan houden idem. En voor ouders zit er niets anders op dan te leren begrijpen wat hun kroos uitvoert op die PC, op die PS4 / XBOX / Nintento Switch, op hun smartphone en daar regels en grenzen bij te stellen waar nodig om er voor te zorgen dat ze leren hun eigen grenzen te stellen. Dat is nou eenmaal onze taak!

Complex? Zeker complexer dan 10 jaar geleden. Laten we er dan ook met de nuance over praten die het onderwerp verdiend.