Een Steve Jobs school is ook een school

Vandaag had ik de mogelijkheid om een bezoek te brengen aan de Digitalis Basisschool in Almere. Digitalis is sinds 2013/2014 gestart met O4NT in de kleutergroepen en in de Jenaplan middenbouwgroepen. Meest zichtbare deel, of het deel dat het meest in de media benadrukt wordt, daarbij is het gegeven dat de kinderen daarbij allemaal een iPad ter beschikking hebben. Vandaar de naam “iPad-scholen”, niet een naam die ze zelf gekozen hebben. Wel “Steve Jobs-school” (al staat dat ook niet op de gevel) omdat dat verwijst naar de oprichter van Apple en zijn innovatieve ideeën.

Het is een onderwerp waar veel meer dan één blogpost over te vertellen is. Het is dan ook een eerste persoonlijke indruk. Voordat ik verder ga alvast de opmerking dat ik reacties uiteraard op prijs stel, maar dat ik slechts één school voor een heel korte tijd (2,5 uur) gezien heb.

Op de website van O4NT kun je het manifest downloaden (PDF!), de toelichting die we vandaag kregen, beschreef de in het manifest genoemde uitgangspunten:

• Elk talent wordt onderkend – doel is om beter aan te sluiten bij de interesse van kinderen. Bronnen worden waar nodig van internet of bij/via de ouders verzameld (de ouders kunnen ook bron zijn!).
• Vertrouwen – gaat er vanuit dat de kinderen naar school komen om wat te leren.
• Ouders zijn partners – en dat is meer dan luizenmoeders en MR-leden (ook nuttig, maar dat staat verder van onderwijs)
• Gepersonaliseerd leren – verschil in tempo, moeilijkheidsgraad, streven naar adaptiviteit.
• Een leerplan voor elk kind – wordt door leerkracht opgesteld met kind en ouders, wordt elke 6 weken met ouders en kind besproken.
• 50 weken per jaar open – is geen plicht maar wel onderdeel van het concept; het geeft vrijheid voor ouders en kinderen, ze zitten niet meer vast aan vakanties en het geeft ruimte voor aanvullende (na schooltijd) activiteiten.
• Elke kind krijgt een iPad die elke dag mee naar huis gaat. – iPad is een middel, geen doel. Het leren gaat ook gewoon thuis door, levert meer tijd op school voor sociale vaardigheden etc.

Zoals je uit het lijstje al kunt opmaken, gaat het dus om meer dan het aanbieden van een iPad aan leerlingen. Zo ook bij Digitalis. Er wordt gewerkt met tijdsblokken van 30 minuten. Per tijdsblok zijn de leerlingen in een ‘atelier’ (een leslokaal). Welke dat is, dat plannen ze zelf in, of gebeurt in overleg met hun docent, via een applicatie op de iPad. Je ziet hem hierboven bij het bericht op de foto van de iPad. Je kunt hier een filmpje bekijken over de gebruikte applicatie. Ik moet bekennen dat ik het filmpje nogal wollig vind, maar de jongeman die ons de applicatie uitlegde, liet zien dat het voor de leerlingen een heldere tool is.
Een andere tool, die nog voor iOS 7 geschikt gemaakt wordt, is iDesk. Daarmee kunnen leerkrachten zien hoe lang leerlingen met bepaalde applicaties aan de slag zijn geweest. Niet om ze te straffen als ze het niet goed doen, maar om met ze in gesprek te gaan als ze gedrag zien dat niet als verstandig gezien wordt.

Zo zie je eigenlijk de titel van dit bericht al: veel zaken zijn eigenlijk haast gewoon zoals dat bij een ‘normale’ basisschool ook is. Er wordt nog steeds van tijd tot tijd instructie gegeven. Ook hier zaten de leerlingen bij de instructie lang niet allemaal op te letten en ook bij het stil werken was het niet altijd duidelijk wát er op de (mooie, eigen, soms heerlijk blingbling) koptelefoon te horen was. Het zijn immers leerlingen!

En dat is ook mijn hoofdindruk van vandaag: het is net een gewone school. Een basisschool met leuke, pientere leerlingen. Die soms een beetje verlegen, in het algemeen heel nieuwsgierig, duidelijk gewend aan veel bezoekers, door het gebouw en in de klassen (ateliers) hun gang gaan. Die elke 30 minuten een ander plekje opzoeken, met elkaar spelen, naar de juf luisteren, ook gewoon met hun handen bezig zijn, buiten spelen, rond rennen en lol maken.
Ook hier zijn nog dingen te verbeteren. Instructie wordt veelal door de juf gegeven, leerlingen kunnen die nog niet (bijvoorbeeld) in de vorm van een filmpje op de iPad bekijken. De werkstukjes rond voorjaar en Pasen die ophingen waren ook hier nog (bijna) allemaal hetzelfde. Dus ook qua differentiatie is er nog wel wat te winnen.
Maar de uitgangspunten zijn goed (beter?). De beweging is ingezet en sommige belangrijke ondersteunende systemen, zoals die voor plannen/kiezen van studieactiviteiten werken al gewoon. Ik zou er mijn kinderen gewoon naar toe durven sturen.

En natuurlijk stel ik me na vandaag ook de vraag: zou het concept ook in het HBO-onderwijs toe te passen zijn? Inclusief de ouderbetrokkenheid en differentiatie? Maar dan natuurlijk ook inclusief online instructie….zou me best wat lijken.
Hoe dan ook, ondanks de lange reis was het een leerzame en nuttige dag.