Universal Design of Learning en MOOCs

Op het weblog van Ria Jacobi kwam ik een post tegen naar aanleiding van de bijeenkomst die SURFAcademy onlangs organiseerde over Universal Design of Learning (UDL). En het was er eentje in de categorie “interessant, verwarrend, even langer over nadenken”. Want op zich, is de basisgedachte van UDL, zoals ook Ria hem beschrijft helder:

De kerngedacht van UDL is dat de inrichting van het onderwijs rekening houdt met alle talenten en dus de diversiteit in het onderwijs: excellente studenten, studenten met een functiebeperking, maar ook topsporters, zij-instromers, maar ook de motivatie van elke student. Er wordt dus gekeken naar de verschillende talenten en behoeften van studenten.

Randvoorwaarden om met die talenten en behoeften rekeningen te houden kan zijn een flexibel curriculum, waarbij studenten ondanks hun individuele verschillen optimaal kunnen studeren, zonder dat er individuele aanpassingen nodig zijn. Maar ook de varieteit van aanbieden van leerstof (tekst/audio/film/game etc). (bron)

En dat het dan niet gaat om dingen naast elkaar zetten, maar echt “inclusive” denken, zoals ook in deze online module over UDL besproken wordt, dat lijkt me dan inderdaad het beste. Zeker als het om mensen met een functiebeperking gaat, dan willen we nog teveel in uitzonderingen denken waardoor aanpassingen “extra” werk en kosten met zich mee brengen. Het voorbeeld dat ook in de afbeelding bij dit bericht getoond wordt van de rolbaan voor iedereen, in plaats van een trap voor de grootste groep en (bv) een lift voor mensen in een rolstoel is dan een goede metafoor.

Maar ook in de UDL-cursus blijkt dat idee dan niet helemaal doorgezet te worden (vandaar de verwarring). Want bij andere onderdelen worden de verschillende leervoorkeuren duidelijk wel weer uitgesplitst, zoals uit de afbeelding hiernaast te zien is waarbij je kunt kiezen op welke manier je een onderwerp het liefste bestudeert.
En ik vrees ook dat dat bij online onderwijs in het algemeen (meestal? altijd?) zal gelden. Dat we daar moeilijk rolbanen voor iedereen kunnen ontwikkeling. Het is het probleem dat de Open Universiteit al jaren had/heeft bij bijvoorbeeld het ontwikkelen van onderwijsmateriaal met behulp van UML of later IMS Learning Design. Ook daar kun je rekening houden met verschillende leervoorkeuren (ik zal het niet hebben over leerstijlen, dat is zo’n beladen woord), maar dat betekent wel dat je voor al die voorkeuren ook materiaal moet ontwikkelen. Het maken van online materiaal dat in één set materiaal in al die voorkeuren (of zo je wilt behoeften) voldoet, lijkt me moeilijk zoniet onmogelijk.

Toch is het ook datgene waar we meer in de breedte naartoe moeten. Want ook tijdens het seminar lijkt de eerste behoefte te komen vanuit de richting van mensen met een functiebeperking. Maar als je gaat kijken naar MOOCs, dan zou het helder moeten zijn dat dat helemaal niet zo is. Bij een MOOC krijg je namelijk haast per definitie te maken met een groep studenten die verschillende leervoorkeuren of leerbehoeften heeft. Waarbij de ene het wellicht wél perfect met een filmpje van een paar minuten helder krijgt, maar de ander toch echt behoefte heeft aan meer tekst om te lezen, of animaties die zaken helder maken. Of veel oefening, of discussie met lokale studiegenoten.
En waarbij de ene stap voor stap de course beschikbaar moet krijgen om er voor te zorgen dat er elke week voldoende druk en motivatie beschikbaar is om te blijven werken terwijl de ander gemakkelijk zelf plant en die sturing niet nodig heeft.

Vanuit dat oogpunt geloof ik ook niet zo in een strikte scheiding tussen bijvoorbeeld XMOOC en CMOOC. Een XMOOC is niet slechts een didactisch arm ding dat vanuit de VS overgewaaid is gekomen en ook een CMOOC is niet voor elke situatie of student logisch of handig. Waar we beter in zullen moeten worden is het voor een student vaststellen (door een student laten vaststellen) wat het beste aansluit bij zijn/haar leerbehoeften. En ja, ik vrees dat we toch extra werk zullen moeten leveren ten opzichte van nu. Want zowel in MOOCs als in het reguliere offline onderwijs hebben we vaak maar voorzien in één leerpad door een onderwerp. En dat is inmiddels wel duidelijk, is een te beperkt aanbod. Zeker als je de diversiteit van de studenten gaat opschalen.