Welke TED video’s waren het moeilijkste om te vertalen?

Ik hou van ondertiteling onder Engelstalige video’s Maar dan wel in het Engels. Want dan kan ik én meelezen (vind ik handig omdat soms dialogen niet helemaal goed te verstaan zijn als gevolg van bijvoorbeeld een actie scene) en gewoon luisteren zónder afgeleid te worden door de pogingen van een goed bedoelende vertaler om grapjes en spitsvormige dialogen van het Engels naar het Nederlands te vertalen. Dat lukt nou eenmaal niet altijd.

Maar ja, als je het Engels niet kunt verstaan en ook niet kunt lezen, dan wil je natuurlijk wél ondertiteling in je eigen taal. TED stelt niet alleen video’s van vaak heel inspirerende korte presentaties online beschikbaar, ze zorgen ook voor ondertitels in een veelvoud van talen (meer dan 90 op het moment) via het Open Translation Project met de hulp van ruim 8.000 vrijwilligers. Maar zoals ik al aangaf: dat vertalen is niet altijd even gemakkelijk. TED vroeg aan (een aantal van? Er staat niet bij hoeveel reacties ze hebben gehad) die vertalers welke video’s zij het moeilijkste vonden om te ondertitelen. Je kunt het lijstje met links naar de genoemde video’s hier vinden. Maar aangezien we het toch over vertalen hebben, heb ik hieronder de belangrijkste redenen in het Nederlands op een rijtje gezet:

• Als een spreker te snel spreekt;
• Als een spreker beelden gebruikt die niet direct linken met wat hij zelf aan het vertellen is;
• Als een spreker het over taal heeft;
• Als een spreker veel vakspecifiee en gespecialiseerde begrippen gebruikt;
• Teksten van liedjes en teksten van gedichten zijn moeilijk te vertalen;
• Als een spreker het over concepten heeft die heel nauw verbonden zijn aan een specifieke cultuur.

Met uitzondering (wellicht) van het snelle spreken, zijn dit allemaal dingen die je niet kunt wijzigen zonder de inhoud van de presentaties geweld aan te doen. Wellicht ook een reden waarom dit vertalen nog gewoon handwerk is. Ik denk namelijk dat dit nou juist ook de presentaties zouden zijn waar een mechanisme dat automatisch ondertitels produceert (zoals o.a. bij YouTube kan) moeite mee zou hebben.