Drones in het onderwijs nog onbekend in de wet?

Toen ik een tijdje geleden schreef de conceptregels van de FAA in de VS voor commercieel gebruik van drones, heb ik me beperkt tot de vraag of we niet meer ruimte voor experimenten zouden moeten laten dan dat nu het geval is. Dat is niet alleen in de VS het geval, ook in Nederland. Voor particulier gebruik zijn de regels “helder”, d.w.z. ze vallen onder de regeling modelvliegen. DARPAS (Dutch Association for Remotely Piloted Aircraft Systems) heeft een PDF met toelichting gemaakt (PDF).

Voor commercieel gebruik ligt het in principe ook vast: dan moet je een ontheffing van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) hebben om te vliegen. Dat klinkt dan eenvoudig, maar dan gaat het om projectontheffingen (voor 1 vlucht) of bedrijfsontheffingen (voor een bedrijf dat dan in ieder geval al meerdere projectontheffingen moet hebben gehad). En voor zo’n ontheffing heb je wel een paar dingen nodig:

1. Basistraining door erkend opleidingsbedrijf met theorie-examen
2. Praktijkexamen door erkend opleidingsbedrijf
3. Goedgekeurde Operations Manual
4. Goedgekeurd Toestel
5. Luchtvaartverzekering

en dan ben je er nog niet:

• Per vlucht een provinciale vergunning Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (TUG)
  (soms niet nodig)
• Toestemming van de eigenaar van de grond waarvan je opstijgt en landt. (logisch?)
• 5 Dagen voorafgaand aan de vlucht via beheerder luchtruim een Notice To Air Man (NOTAM) aanmelden.
• 1 Dag voorafgaand aan de vlucht een melding naar de burgemeester van de gemeente waarvan je opstijgt en naar ILT.

Niet echt even “accu er in, aanzetten en vliegen”.
OK, maar waarom zoveel aandacht voor dit onderwerp hier op het blog? Nou, omdat er een heel concrete onderwijs gerelateerde vraag aan verbonden is.

Die vraag is als volgt geformuleerd:

“In het kader van onderwijsactiviteiten wil Fontys drones (lichte onbemande, op afstand bestuurde vliegtuigjes of Remotely Piloted Aircraft Systems) inzetten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het maken van opnames over de inspectie van de bouwkundige staat van gebouwen ten behoeve van de les Bouwkunde. Hierbij is het mogelijk dat studenten of docenten/medewerkers van de hogeschool met behulp van een drone, na toestemming van de gebouwbeheerder, video-opnames maken van een gebouw voor gebruik in het onderwijs.

Hoewel het hier niet gaat om commercieel gebruik in de zin van het gebruik van drones tegen betaling door derden, is het gebruik vanuit enerzijds de studie of de functie bij Fontys Hogescholen naar verwachting niet te zien als hobbymatig gebruik. In de regelingen die hierover bekend zijn wordt bij uitzonderingen voor scholing alleen gesproken over het aanleren van het gebruik van drones, niet over het generiek gebruik van de drones zelf ten behoeve van onderwijs.

Fontys zoekt naar handvatten en richtlijnen op dit gebied. Onder welke regeling valt het hierboven genoemde gebruik van drones?”

Een snelle rondvraag intern leverde op dat er hier nog geen richtlijnen voor zijn. De boete die een rechter onlangs oplegde aan een journalist biedt niet echt aanknopingspunten. Ik kan alleen de berichten online vinden, niet de uitspraak zelf. Daarbij komt dat de uitspraak weliswaar recent is, maar de zaak al uit 2013 en sindsdien is de wetgeving gewijzigd.
Ook in het rapport “A Blessing in the Skies? Challenges and Opportunities in Creating Space for UAVs in the Netherlands” dat onlangs verscheen geeft niet echt aanknopingspunten. Ook daar kon in onderwijs niet als plek vinden waar men verwacht dat drones toegepast worden. En, toegegeven, het is natuurlijk voor veel opleidingen (tenzij je natuurlijk met luchtvaarttechnologie te maken hebt of ruimtelijke ordening etc.) ook helemaal geen issue dat speelt.

Samenwerken?
Hoe dan ook, de vraag is dus: werk je bij een onderwijsinstelling waar ze ook met drones experimenteren, of plannen hebben voor het gaan werken met een drone en heb je interesse om met anderen op dit gebied op te trekken, kennis uit te wisselen, samen te werken, geef dan even een seintje. Kan in de reacties hieronder of via de mail.