“Op Iowa State University onderzoeken Michael Bugeja en Daniela Dimitrova, respectievelijk hoogleraar journalistiek en hoogleraar communicatie, de levensduur van internetadressen waar in wetenschappelijk werk naar verwezen wordt.”(bron)
De onderzoekers komen tot de conclusie dat de betrouwbaarheid van verwijzingen naar internetsites te laag is om daadwerkelijk te gebruiken in wetenschappelijk onderzoek. En dat terwijl de informatie die op internet beschikbaar is, wél voldoende de moeite waard is.
Een heel terechte conclusie en eentje waar ik hier op de website ook de gevolgen van merk. Neem bijvoorbeeld het bericht dat ik schreef over 1 april grappen. Daarin verwees ik naar een website met uitleg over hoe je een Senseo aansluit op het netwerk. Helaas levert het klikken op die link nu slechts een pagina op met de tekst “Bedankt voor het zoeken, maar de pagina die je wilde zien was slechts op 1 april 2004 bereikbaar!“. Er is een kopie beschikbaar, maar ik betwijfel (weet het haast wel zeker van niet) of dat toegestaan is.
En daar heb je meteen een van de kernproblemen van internet te pakken: als ik vandaag iets op mijn website zet en het er morgen weer vanaf haal, is dat mijn goed recht. Als auteursrechthebbende kan ik ook verbieden dat jij daar een mirror (kopie) van beschikbaar stelt.
Overigens gebeurt dat archiveren al op redelijk grote schaal door het Internet Archive. Maar dat zijn slechts momentopnames en bij snel veranderende sites is dat ook niet iets om op te vertrouwen. (al is het leuk om bijvoorbeeld te zien hoe bijvoorbeeld de edusite er vroeger uitzag)
Een ander veel voorkomend probleem op internet is dat de informatie er weliswaar nog is, maar dat door wijzigigen op de site, de url verandert is. Daar zijn wél redelijk wat oplossingen voor, maar het probleem daarvan is waarschijnlijk ook dat het de nodige discipline vergt. Hier op de site gebruik ik PURL om een vaste url naar de berichten te maken. Ik zou de hele site naar een ander domein kunnen overhevelen en hoef dan maar één aanpassing te plegen (op http://www.purl.org/) om de links naar het nieuwe domein te laten verwijzen. Voor de berichten is dat gemakkelijk, die worden automatisch gegenereerd door de software hier. Maar, als ik verwijzingen tussen berichten maak, moet ik zelf de url intypen. Om typefouten te voorkomen knip en plak ik die dan meestal uit de browser, maar dan is het vaak niet het PURL adres, maar het huidige adres. Die links ‘breken’ dan alsnog bij het verplaatsen van de site.
Zoals je uit het eerste voorbeeld al gemerkt hebt, is dit probleem zeker niet alleen voor onderzoeksartikelen relevant. Ook een weblog kan er last van hebben, of bij het gebruik van verwijzingen naar leerobjecten. Zie voor meer informatie daarover bijvoorbeeld dit discussiestuk van Andy Powell en dit verslag van een CETIS bijeenkomst over dit onderwerp.
Het is dan ook te hopen dat de betreffende onderzoekers niet te lang stil blijven staan bij het constateren van het probleem (dat lijkt me namelijk wel duidelij) maar hun energie richten op het vinden van een oplossing die breed toepasbaar is.
Één opmerking in het stuk op de edusite, blijft overigens nog door mijn hoofd malen: “Hierdoor moet het voor toekomstige generaties mogelijk worden om internet met dezelfde betrouwbaarheid te gaan gebruiken als bibliotheken nu gebruikt worden.”
Moeten we dit namelijk eigenlijk wel willen? Moeten we een dynamisch medium als het internet proberen te vangen in de structuur van een statisch instituut?
Kort antwoord op je vraag: nee. Maar ik denk ook niet dat dit de strekking is van het stuk op de edusite. De nadruk ligt m.i. op betrouwbaar vs vluchtig en niet op statisch vs dynamisch. Het is een probleem dat al veel langer de kop opsteekt: de vergankelijkheid van digitale informatie. Denk alleen maar eens aan die dozen met floppy’s op zolder… En wie gebruikt er straks nog diskettes? Er wordt op diverse fronten hard gewerkt aan initiatieven om dit steeds groter wordende probleem op te vangen.
Ondertussen staan in dat ‘statische instituut’ wel manuscripten die de eeuwen trotseren en niet steeds nieuwe software vergen om ontsloten te kunnen worden. Bovendien moge het duidelijk zijn dat ik de bibliotheek helemaal geen statisch instituut vind, integendeel (maar ik begrijp wat je bedoelt…)
Ik weet nog niet of de onderzoekers dat niet zo bedoelden (helaas heb ik geen abonnement op the Chronicle) , maar de uitspraak "Als het niet mogelijk is om te vertrouwen op internet omdat het een te dynamisch medium is, zal wetenschap die zich baseert op internet-gegevens volgens hem altijd tweederangs zijn" wekte bij mij toch echt de indruk dat het om statisch v.s. dynamisch ging.
Lijkt me ook logisch. Neem nou dit bericht: onze opmerkingen naar aanleiding ervan vormen een haast onlosmakelijk onderdeel van het bericht zelf. Ik weet dat ik op andere sites de reacties van anderen vaak juist zeker zo waardevol vind als het "kale" bericht.
Dat is nu eenmaal niet te vangen op een manier waarop je een "statisch" wetenschappelijk stuk zoals je dat in de traditionele zin van het woord zowel offline als online tegen komt.
Ja, die informatie heeft nu een beperkte levensduur, voor sommige berichten zou je denken dat dat eigenlijk maar goed is ook. Ga je toch uit van het principe dat we dat (bewaren) nu eenmaal moeten doen omdat onze geschiedenis bepaald wie we zijn, dan moet je op zoek naar een generieke oplossing. Daarbij is redeneren vanuit het negatieve (zoals hier volgens mij duidelijk gebeurt) niet de juiste insteek.
Enne, dat van die statische instituten was natuurlijk een teaser
Tja, het artikel in the Chronicle heb ik ook niet gelezen dus ik kan alleen afgaan op het Edusite-stuk waarin wordt gezegd: "het moet voor toekomstige generaties mogelijk worden om internet met dezelfde betrouwbaarheid te gaan gebruiken als bibliotheken nu gebruikt worden".
Ik ben ervan overtuigd dat internet wel degelijk als wetenschappelijk archief kan dienen maar daarvoor zijn nieuwe en gedurfde initiatieven nodig. Als ik kijk naar programma’s als bv Dare, kan ik niet aan de indruk ontkomen dat de toekomst ligt in een geordend internet dat straks misschien meer op een bibliotheek zal lijken als de huidige bibliotheek zelf…
Wat bronvermeldingen betreft: ik geef nu studenten al de tip mee om op een aantal zaken te letten alvorens een internetbron te gebruiken juist omdat het slordig staat als een bron niet meer te achterhalen is op het moment dat het werk wordt beoordeeld. Bij heel belangrijk werk zou ik in ieder geval een kopie van gebruikte bronnen opslaan!
Leuke anecdote uit mijn pogingen om studenten informatievaardigheden bij te brengen: "internet is betrouwbaarder dan boeken uit de bieb omdat boeken uitgeleend kunnen zijn en internet is er altijd".
En ken je Furl al? Peter Sloep wees me een tijdje geleden op het bestaan ervan en toen was ik al gelijk enthousiast. Werkdruk (2 projecten in pilotfase) heeft me ervan weerhouden om er meer mee te doen maar door het informatieve stuk op Gerard’s Weblog Zonder Haast over ‘linkstacking’ ben ik weer opnieuw enthousiast… gauw kijken!
http://bierens-dorante.nl/w…
Hoi Sybilla,
Nee, kende ik niet, de weblog waarnaar je linkte overigens ook niet. De ene toegevoegd aan mijn lijstje van te bekijken websites, de andere aan mijn RSS-reader.
Ik ben het trouwens met je eens dat de term "linkrot" (zie http://www.webopedia.com/TE… ) wel een heel mooie is!
Tja, weer een Fontys weblog he? Gerard Bierens is webcoordinator bij Fontys en werkt ook in Eindhoven. Ik dacht eigenlijk dat je hem wel zou kennen… hij kent jouw weblog wel!
Ik ken de *weblog* niet. En dat vind ik inderdaad eigenlijk wel raar.
Iemand heeft die link blijkbaar gebruikt om hier te komen en daarom kwam de site vandaag voor het eerst ook voor in mijn referrerlijst…
Ik zie trouwens net dat de referrerlijst hier bij de berichten al sinds november 2003 niet meer werkt. Ik heb toen blijkbaar de beveiliging van de site aangepast en nu krijgt het script niet alle benodigde informatie meer.
Moet ik vanmiddag maar even naar kijken.