Gratis dode bomen lenen bij de TU/e

used books (foto door: babblingdweeb)
“Studenten en medewerkers van Fontys kunnen voortaan gratis lid worden van de bibliotheek van de Technische Universiteit Eindhoven. Omgekeerd krijgen TU/e’ers vrije toegang tot de mediatheken van Fontys. Voorlopig beperkt het lenen zich tot vier boeken en een lidmaatschap moet jaarlijks worden verlengd.”

(bron)

Ik was er blij mee, de aankondiging dat ik als medewerker van Fontys nu ook gratis bij de TU/e boeken mag lenen. Ik ben op het moment de nodige literatuur aan het verzamelen en het vinden van boeken bij Fontys verre van optimaal. Niet alleen is het niet fijn zoeken in de veel te uitgebreide zoekmachine, het vinden wil ook maar niet lukken. Het gaat er mij niet om dat ik een titel of een beschrijving kan vinden, daarvoor kan ik Google Scholar gebruiken, gaat snel met eenvoudige import in Endnote. Nee, ik wil de elektronische versie als downloadbare PDF óf ‘gewoon’ een versie op papier.
Want waar artikelen uit journals, tijdschriften of proceedings van conferenties in de regel wel online te vinden zijn (al dan niet in een betaalde repository) is het aanbod van digitale boeken nog best wel teleurstellend. En dan geldt dat niet alleen voor de boeken die Oprah aanbeveelt.
Daar komt bij dat het beheer van een grote verzameling elektronische bronnen, mijn EndNote library bevat nu zo’n 450 PDF bronnen, iets is wat op de beschikbare e-book readers niet altijd even handig (b)lijkt. En een Tablet PC heb ik nou eenmaal ook niet altijd ter beschikking.

Dus ook ik heb op dit moment nog steeds behoefte aan boeken die gedrukt zijn op dode bomen. En Fontys heeft al een aantal jaren een beleid waarbij het aantal meters kastruimte voor boeken in de bibliotheken verminderd is. Resultaat: boeken zijn er niet zomaar en moeten (tegen betaling) aangevraagd worden bij andere bibliotheken. Gelukkig heeft de TU/e nog veel van die stofnesten op de campus. Van de vijf boeken waarvan ik alleen der verwijzing had kon ik er zo vier ophalen.

Het oudste van die boeken was ouder dan dat ik ben. Geen van allen zijn ze elektronisch beschikbaar. Daar gaat de nieuwe Kindle dus helaas ook geen verandering in brengen. Toch moet de grote omslag er aan zitten te komen, printen op dode bomen blijkt gewoon te duur.
Grote vraag is dus: zou het écht voor de zomer nog veranderen?

0 0 stemmen
Bericht waardering
5 Reacties
Inline Feedback
Bekijk alle reacties
Gerard
15 jaren geleden

Ja nu kom je op mijn terrein, maar dat wist je al ;). Jij als power-searcher zou de federatieve zoekmachine vooral eventjes als springplank moeten gebruiken, maar na de eerste oriëntatie snel overschakelen op databases als Academic Search of Sciencedirect. Daar krijg je gelijk de PDF, die mag je ook zo downloaden. Van artikelen inderdaad, de collectie ebooks van Fontys is vooral vanwege vaak belachelijke leverancierseisen nog beperkt een kleine 500 stuks in NetLibrary.
Dat Fontys een beleid zou hebben waarin steeds minder fysieke ruimte voor boeken is, dat is niet iets wat ik herken, de gezamenlijke Fontys mediatheken hebben een behoorlijk uitgebreide boekencollectie. Wel is het zo (maar dat is bij alle HBO-bibliotheken) dat we anders dan universiteiten geen bewaarfunctie hebben. Logisch, want actualiteit van de collectie is in het HBO belangrijker. Het verklaart ook gelijk waarom je die oude boeken niet bij ons, maar wel bij de TU/e hebt kunnen vinden.

Je maakt me wel nieuwsgierig trouwens, waar gaat dat boek -nog ouder dan jijzelf- eigenlijk over? Enne, is er in die drie decennia dan echt niets beters verschenen?

Jeroen van Beijnen
Jeroen van Beijnen
15 jaren geleden

@Pierre,
Als docent en medewerker van Fontys mag je al jaren gratis boeken lenen van de TUE. Het enige verschil is volgens mij dat nu ook studenten dit mogen en dat ook medewerkers en studenten van de TUE bij Fontys boeken mogen lenen (en dat het nu een keer goed naar de gebruikers gecommuniceerd wordt) ;)
Ebooks moet je niet bij de bibliotheek willen halen. De bibliotheek kan hier door uitgevers die bang zijn voor kopierende lezers geen gebruiksvriendelijke collectie voor opzetten.

Binnen de mediatheek bewaren wij inderdaad niet alle oude boeken die wij hebben. Hier hebben wij speciale sanneringsrondes voor (zie voor een voorbeeld ook deze discussie: http://bibliotheek20.ning.com/forum/t
De reden dat wij niet alle boeken bewaren is aan de ene kant omdat de meeste boeken die ouder dan 10 jaar zijn toch niet meer gelezen en geleend worden, deze de collectie voor studenten en docenten vaak lastiger te doorzoeken maakt, vaak achterhaalde theorieën behandeld, universiteitsbibliotheken deze boeken ook al bewaren en omdat opleidingen er tijdens acreditatietrajecten worden afgerekend op verouderde collecties. Dit heeft niets met een minder plankruimte beleid te maken, maar gewoon met gezond collectiebeheer.

Vind jij overigens echt dat de fontysmediatheek alle boeken die zij binnenkrijgt tot het eind der dagen moet bewaren? Dat is toch zonde als dit op andere plaatsten ook al gedaan wordt door bibliotheken die dit veel beter kunnen en deze boeken tegen een geringe vergoeding (die binnen de Fontys overigens maar voor een klein gedeelte doorberekend wordt aan studenten en medewerkers) op sturen.

Misschien is het interessant om op deze situatie eens het plaatje van de long tail op toe te passen. Waar zou jij het door jou gewenste boek willen plaatsen en is dit dan idd een boek wat binnen de fontysmediatheek aanwezig moet zijn. Ik denk dat een hoop boeken die jij nodig hebt toch in de staart thuis horen.

Pierre
15 jaren geleden

Toch wel grappig dat ik andere verhalen hoor over de plankruimte dan jullie.

Maar wat het overige betreft vind ik jullie reactie erg herkenbaar.

Natuurlijk doe ik het als gebruiker gewoon niet goed, ik had immers moeten weten dat ik een andere zoekmachine uit die hele lijst had moeten selecteren. Onzin, ik wil gewoon één zoekopdracht ingeven en zeker als dat de exacte titel van een boek is, dan moet dat een hit zijn, inclusief de locatie info.

@Jeroen: wat heeft de long tail hier nou mee te maken en hoe haal je het in je hoofd zo even te ‘weten’ dat de boeken die ik nu nodig had niet de moeite waard zijn om in een Fontys mediatheek te hebben?

Ook Fontys bibliotheken hoeven van mij geen achterhaalde boeken met dito theorieën te bewaren. Ik neem aan dat je niet bedoelde te zeggen dat ik naar zulke boeken op zoek was. Maar het feit dat een boek ouder is dan een paar jaar maakt het zeker niet automatisch achterhaald.

Bij literatuuronderzoek is het zo dat je bijvoorbeeld een artikel aan het lezen bent waarin een uitspraak gedaan wordt die een verwijzing naar een bron bevat. Dat kan een ander artikel zijn of een boek. Als je die uitspraak zelf wilt gebruiken of het er juist helemaal niet mee eens bent, dan pak je de bron waar naar verwezen wordt erbij.
Ook als dat een boek uit 1969 is (in dit geval Atkinson, R. E., & Wilson, H. E. (1969). Computer-Assisted Instruction: A Book of Readings: Academic Press, Inc., 111 Fifth Ave., New York, N.Y. 10003.
Daar wil ik geen geld voor hoeven te betalen om die van een andere plek over te laten komen.

Ebooks nemen geen fysieke ruimte in, zijn gemakkelijk te ontsluiten en te vinden. Dat merk ik met de elektronische versies van journal artikelen die ik nu uit bijvoorbeeld de (helaas niet gratis maar betaalde) ACM repository heb kunnen halen.
Dat uitgevers daar spastisch mee omgaan is geen excuus voor een mediatheek maar een uitdaging.

Maar goed, het bericht ging er eigenlijk om dat ik blij was dat ik nu wel een plek heb waar ik de boeken kon vinden.

Gerard
15 jaren geleden

In een ideale situatie zou je bij het intikken van een boektitel direct het juiste resultaat moeten krijgen. Ik ben het helemaal met je eens dat je als gebruiker zo weinig mogelijk last moet hebben van de complexiteit van onderliggende systemen en processen, daar slagen we zeker niet altijd in. Realiteit is dat we nu eenmaal niet beschikken over dezelfde expertise en financiele armslag als universiteiten. Overigens hebben ze zelfs daar veel moeite om de digitale collectie op een gebruiksvriendelijke manier aan te bieden.

Wat betreft ebooks, dat is toch echt nog van een ander niveau dan ejournals. De licentie- en distributiemodellen van ejournals houden rekening met bibliotheken, terwijl de meeste leveranciers van ebooks veel liever direct afrekenen met de eindgebruiker. Maar je hebt gelijk, dat is geen reden om bij de pakken neer te zitten. Uitdagen zullen we ze!

Jeroen van Beijnen
Jeroen van Beijnen
15 jaren geleden

@Pierre,
De fontysmediatheek is niet groot genoeg en niet ingericht om alle boeken die misschein ooit voor studenten en docenten interessant zijn te bewaren. Maar wij kunnen ze als mediatheek wel ontsluiten.

Als je de long tail gaat toepassen op de bibliotheekwereld, dan zie je vaak dat de kop bestaat uit populaire veel gelezen en gevraagde boeken (in hogeschool mediatheken vaak de boeken op de boekenlijst) en de staart de boeken die via interne en externe IBL aanvragen bij andere mediatheken aangevraagd kunnen worden.

Via de mediatheek kun jij alle boeken en artikelen die jij wilt aanvragen. Helaas duurt dit voor materialen die wij niet zelf in de collectie hebben wat langer en kost dit een klein bedrag (wat jij als medewerker overigens met je Fontyspas kan betalen).

Natuurlijk kan ik op het eerste gezicht niet bepalen of dit ene specifieke boek van jou niet interessant is voor de collectie van de mediatheek. Maar ik heb wel bijna 3 jaar het collectiebeheer voor een vestiging gedaan en heb wel een aardig overzicht van de materialen waar bij onze studenten en docenten vraag naar was. Het was bij ons ook gebruikelijk dat docenenten die vonden dat er gaten in de collectie zaten zelf konden aangeven wat er dan nog aangeschaft moest worden. En deze sugesties werden eigenlijk altijd overgenomen.

Ook bij het bepalen of een boek achterhaald is of niet werden overigens altijd de docenten ingezet. Deze hebben voordat wij boeken gingen afschrijven altijd het laatste woord gehad.

Mocht jij echt vinden dat er boeken in de collectie missen, dan mag je dit overigens altijd aangeven bij de mediatheek. Grote kans dat dit boek meteen in de collectie opgenomen wordt!

Ik ben het overigens helemaal met je eens dat dit alles een stuk gebruiksvriendelijker zou moeten. Dit moet zeker gebeuren.

Ook dat de spastische houding van uitgevers geen excuus zou moeten zijn ben ik het helemaal mee eens. Dat roep ik ook al jaren. Maar helaas moet ik Gerard hierin wel weer gelijk geven dat de Fontys hier inderdaad niet aantal beperkingen bij heeft.