https://twitter.com/infobeautiful/status/815500035651731456
Eigenlijk “weten” we het allemaal wel: je hebt “documentaires” (een non-fictie film) waarbij de filmmakers proberen zo dicht mogelijk bij de waarheid te blijven en je hebt “films” (fictie films) waarbij de makers veel meer vrijheid hebben. Immers, zelfs films die in de toekomst, alternatieve realiteiten spelen, waar dingen gebeuren die “in het echt” (nog) niet kunnen, kunnen toch als geloofwaardig overkomen. Een speciale categorie films daarbij, zijn de films die gebaseerd zijn op een waargebeurd verhaal. Die films hebben namelijk het aura van het ultieme geloofwaardigheid stempel gekregen: het is echt gebeurd. En dat laatste valt dus best wel tegen.
Bij information is beautiful hebben ze voor een aantal films uitgezocht in hoeverre de filmmakers afgeweken zijn van de werkelijkheid. Soms is dat (bijna) niet, zoals bij Selma (100% waar) of zelfs bij Bridge of Spies (89,9% waar), maar er zijn ook films, zoals American Sniper (56,9% waar) en The Imitation Game (slechts 41,4% waar) die er een stuk slechter vanaf komen. Dat ze niet waar gebeurd zijn is voor een Star Trek of Star Wars film niet zo erg, maar films als American Sniper of The Imitation Game worden door mensen wel gezien als “echt gebeurd” en (ver)vormen zo hun beeld van de geschiedenis.
En zo zijn er nog wel een paar andere films, die niet op het lijstje staan (de bijbehorende Google Spreadsheet met toelichting is overigens indrukwekkend), die ook voor Nederlandse tieners en volwassenen wel zo’n fact-check zouden kunnen gebruiken. Wellicht iets voor de Geschiedenislessen op het voortgezet onderwijs? Wikipedia heeft een lange lijst van historische films, voor elk tijdperk is er voldoende keuze.
Goed om ons dit te realiseren. Je blog deed me meteen denken aan een artikel in Trouw van 31 december dat maar in mijn hoofd blijft zitten. De natuurdocumentaires die de laatste tijd de TV overspoelen. Ik keek er soms met wantrouwen naar, maar na het lezen van een interview met een cameraman kijk ik er zéker met andere ogen naar. Je kunt het interview hier lezen: https://www.dropbox.com/s/r6nf5eyfsf7gd0w/Beelden%20natuurdocumentaires%20-%20Trouw%2031dec2016.pdf?dl=0