Het onderwerp van deze blogpost speelde zich voornamelijk via Twitter af, maar ik vond het belangrijk genoeg om er ook wat uitgebreider, via een blogpost, op in te gaan. Gisteren was de eerste dag van de conferentie van de Republikeinen in de Verenigde Staten. Big deal zul je zeggen, wat interesseert mij Amerikaanse politiek nou? Nou, vooral omdat het weer een aantal voorbeelden opleverde die te maken hebben met enerzijds de reden waarom wij studenten (en leerlingen) die onderzoek doen zo lastig vallen met het opnemen van verwijzingen én omdat het liet zien dat ook doorgewinterde internetgebruikers zich af en toe voor de gek laten houden.
Die verwijzingen, bronvermelding. Het is iets waar iedereen in het onderwijs wel mee te maken krijgt: leerlingen of studenten komen een tekst tegen (online vaak) en knippen en plakken die in hun rapport of werkstuk. Immers, waarom zelf een formulering verzinnen als iemand anders het al beter dan jou geformuleerd heeft, of het precies zo gezegd heeft als dat jij dat zou gezegd hebben. Tja, de reden daarvoor is dat het binnen onderzoek, maar gelukkig eigenlijk wel vaak ook in de “echte” wereld, we uitgaan van het principe dat de Britten en Amerikanen zo mooi omschrijven als “credit where credit’s due“. En hoewel de politiek een spel kan lijken waar dat zeker niet geldt blijkt dat in sommige landen wat plagiaat betreft heel gevoelig te liggen. Neem bijvoorbeeld Duitsland, daar hebben de afgelopen 5 jaar twee ministers hun ontslag aangeboden omdat bleek dat ze plagiaat hadden gepleegd in hun proefschrift: Karl-Theodor zu Guttenberg in 2011 en Annette Schavan in 2013. En eerder dit jaar werd bekend dat Minister Ursula von der Leyen (CDU) van Defensie haar titel mocht houden óndanks dat ook zij plagiaat had gepleegd.
Dat Melania Trump in 2016 een stuk uit de presentatie van Michelle Obama uit 2008 gebruikt heeft in haar presentatie voor de conferentie van de Republikeinen zal waarschijnlijk niet betekenen dat haar man zijn nominatie in zal trekken. Er zal waarschijnlijk iemand ontslagen worden die verantwoordelijk was voor het controleren van de tekst van Melania en die passage over het hoofd heeft gezien. Extra pijnlijk omdat Twitter op zo’n moment keihard is:
So that's pretty blatant, right? pic.twitter.com/EPnHME7afV
— Mike Hearn (@mikehearn) July 19, 2016
De tweet is niet alleen (op dit moment) bijna 80.000 x geretweet, in Nederland heb ik hem in iedere geval al (zonder juiste bronvermelding!) voorbij zien komen bij het NOS journaal. Nou zullen onze leerlingen niet allemaal president in de VS willen worden (kunnen ze in de regel niet omdat ze niet in de VS geboren zijn) of minister in Duitsland, maar het lijkt me wel een goed voorbeeld van hoe slecht zoiets uit kan pakken.
Dan het lesje mediawijsheid. Onder de tweet van Mike Hearn zag ik een aantal reacties. En een van die reacties was deze tweet:
@immywatt97 @mikehearn Wow unbelievable! Btw its not just #MelaniaTrump bt #DonaldTrump too apparently! pic.twitter.com/VzJ2AbF4xu
— Hemanth DP (@DPHemanth) July 19, 2016
Ik kwam hem ergens anders in leesbaardere vorm tegen en heb die geretweet:
It runs in the family… https://t.co/iJTVWyRiRM
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) July 19, 2016
Tja, beetje pijnlijk, want je moet natuurlijk wél je bronnen blijven checken als je dingen retweet. En dat had ik niet gedaan. Een paar uur later (ik had het niet meteen gezien omdat ik even offline was) bleek namelijk dat de tweet van Obama nep was. Het was té gemakkelijk (ik ben geen Trump aanhanger) om te geloven dat ze zelfs dít voor elkaar kregen. Zeker gezien de andere video over de toespraak. Dom. Maar ook voor mij een goede les. Daarom een blogpost waard wat mij betreft.
Oh, en toen ik zei dat Twitter keihard is, bedoelde ik ook dit: #FamousMelaniaTrumpQuotes
[update 19-7-2016] Willem van Valkenburg (op het moment in de VS) wees me er op dat de Republikeinen er niet veel woorden aan vuil willen maken:
Ah, ik zie @CNN incl. uitspraken over Obama "cribbing" Deval Patrick indertijd. https://t.co/8FPRdHikKa
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) July 19, 2016
De CNN pagina is de moeite waard om even te bekijken.
[20-7-2016] En dat verhaal over “als het in de krant staat betekent het *niet* dat het ook waar is”, Metro maakte in hun editie van een dag later de(zelfde) fout:
@Metro maakt dezelfde fout gedrukt! #mediawijsheid pic.twitter.com/Ssgq10NBmd
— Lieke Rensink (@LiekeRensink) July 20, 2016
Ik vond hem té leuk om hem niet te retweeten vanmorgen, maar wist dat ik fout zat. Ik had namelijk eerste deze zoekopdracht aan Google gegeven en kreeg niets terug dat in de richting van Obama wees. Daarnaast was het lettertype ook nog te verschillend. @thebandb zat er bovenop en gaf ook aan dat het fake was. Geen probleem voor mij. Ik heb al eerder bewuste fake berichten de wereld in gestuurd, juist om te kijken wat ermee zou gebeuren;-)