De kosten van gratis online onderwijs

Het is inmiddels een bekende uitspraak: “als je niet betaalt voor een product dan ben jij het product”. En hoewel het niet exact zo geformuleerd was, geeft dat de strekking er van aan als een soort “waarschuwing” tegen alles wat gratis is op internet.

Ik vind het zelf altijd zo negatief klinken, ik ga er namelijk ook vanuit dat, omdat niet alles echt een monetaire waarde hoeft te hebben, deze redenatie niet altijd op gaat. Bijvoorbeeld: je betaalt niet voor het lezen van deze blogpost. Nou zou je kunnen stellen dat jij daarmee het product bent. Dat mijn waarde, of de waarde van dit blog groter wordt doordat jij de blogpost leest, ik anders geen “product” heb, etcetera.

Maar dat gaat voorbij aan het gegeven dat ik de blogpost net zo zeer voor mezelf maak als voor jou. Dus dat mijn waarde al in de produceren zit, los van of jij het leest of niet. Waarbij komt dat het enige dat jij wellicht kwijt bent een paar minuten van je tijd zijn, terwijl je er wellicht daarna nog iets wijzer van geworden bent (en dus eigenlijk ook weer betaling voor die minuten ontvangen hebt).

Hoe dan ook, Adam Lofting lijkt me een van de mensen die daar toch anders over denkt. Of wellicht ook niet, maar zijn ervaringen zijn wel zo dat hij een aantal kritische kanttekeningen stelt bij een door hem gevolgde Coursera MOOC:

There is no ‘free’ education, even if it says “free” on the homepage.
There is always a cost, financial or otherwise. Sometimes the cost is borne by the educator, and sometimes the student. Both models have a place, but I get uncomfortable when one tries to look like the other. And if the world could only have one of these models for all of education I know which one I’d choose. Marketing fills enough of our daily content and claims enough brainprint as it is.

Hij doet de opmerking naar aanleiding van de constatering dat er op een aantal verschillende manieren geprobeerd wordt om geld te verdienen aan de gratis MOOC die hij gevolgd heeft:

• Door Coursera via het aanprijzen van betaalde certificaten;
• Via Blend.io waar de peer-reviews plaats vinden;
• Door Berklee College of Music die het materiaal aanbieden en je proberen bij hen betaalde vervolgtrainingen te laten volgen;
• Door de docent via de verkoop van t-shirts en muziek;
• Omdat er gebruik gemaakt wordt van een commercieel muziekpakket waarbij de MOOC de duurdere versie gebruikte, weliswaar een 30 dagen proefversie aanbood, maar impliciet mensen naar die betaalde versie stuurde.

Ik moet bekennen dat ik het niet eerder in deze “extreme” vorm meegemaakt heb binnen een MOOC. Natuurlijk, de betaalde certificaten wel, maar rond data analyse kwam ik altijd uit met de gratis tools, gratis bronnen en gratis diensten die er op het gebied van R zijn.

Ik ben het ook wel met Adem eens dat het een grijs gebied kan worden tussen wanneer zo’n MOOC slechts een marketinginstrument is en wanneer het acceptabele manieren zijn om MOOCs “sustainable” te houden. Dus dat we het er over eens zijn dat het een logische combinatie is. Waarbij je niet persé betaald en ook niet koel en koud het product bent. Een vruchtbare samenwerking tussen de onderwijsleverancier en de lerende.