Goed plan van staatssecretaris Dekker. Hij wil dat alle wetenschappelijke publicaties over tien jaar (dus in 2024) vrij toegankelijk zijn. Desnoods wil hij dat in een wet vast leggen als wetenschappers en uitgevers niet meewerken. Grappig dat beiden (wetenschappers en uitgevers) in datzelfde rijtje genoemd worden, want ik kan me niet voorstellen dat er (veel) wetenschappers zijn die er bezwaar tegen zouden hebben als hun publicaties vrij toegankelijk zijn. Immers, vrije beschikbaarheid vergroot de kans op geciteerd worden. En daar heeft een onderzoeker alleen maar baat bij.
Moeilijker wordt het als het gaat om de mogelijke randvoorwaarden. Want lang niet alle journals (meer niet dan wel) zijn Open Access. En een onderzoeker zal niet belemmerd willen worden in de keuze voor een journal. Dus niet een onbekend Open Access journal in plaats van een prestigieus internationaal journal dat niet Open Access is.
Uitgevers zullen er ook niet zo heel veel moeite mee hebben. Steeds vaker hebben ze namelijk een afkoopregeling ingericht. Dan kun je als auteur er voor kiezen om een artikel vrij beschikbaar te maken. Enige ‘probleempje’ is dan wel dat je daar voor dan wel gemiddeld $3.000,- moet neertellen. Oeps.
En daar zit hem dan meteen het knelpunt: iemand zal moeten betalen voor het gratis publiceren van onderzoek. Zeggen dat het onderzoek zelf al met gemeenschapsgeld gefinancierd is, is dan niet voldoende. Van Nederlandse onderzoekers eisen dat al hun output als Open Access beschikbaar komt zou dan een extra financiële last bij de onderzoeksinstellingen neerleggen. Het NOS bericht heeft het over 33.000 publicaties per jaar. Ga er even vanuit dat een deel daarvan (zeg 13.000) nu al via Open Access beschikbaar gesteld wordt, dan gaat het dus om 20.000 * 3.000 USD = 60 miljoen USD (ruwweg zo’n 45 miljoen Euro) op jaarbasis!
Natuurlijk, de staatssecretaris kan met Nederlandse uitgevers praten over het omlaag brengen van dat bedrag, maar een internationaal journal zal weinig boodschap hebben aan zo’n overleg of aan zo’n wet in een kikkerlandje. Betekent dus dat onderzoekers de kosten van Open Access zullen moeten opnemen in de budgetten van hun onderzoek en dat er dus minder tijd/budget/resources overblijven voor het daadwerkelijk onderzoek. Dat kan toch ook niet echt de bedoeling van de staatssecretaris zijn?
Ik had meer dan 140 tekens nodig: “Wie gaat dat betalen? ‘Alle publicaties wetenschap gratis’” http://t.co/jNQkCrIVpH via @ICTOblog
1e stap is iig gezet! RT @Pierre Gorissen: Wie gaat dat betalen? ‘Alle publicaties wetenschap gratis’ http://t.co/Nx7z2EMc8w via @ICTOblog
Idd de wetenschap zelf RT @Pierre Gorissen “Wie gaat dat betalen? ‘Alle publicaties wetenschap gratis’” http://t.co/Vl6hSuzmHT
Wie gaat dat betalen? “Alle publicaties wetenschap gratis” http://t.co/YZvyyRdq0q via @ICTOblog
Green Open Access? Als het zelf-archiveren van publicaties waarvoor niet voor publicatie is betaald ook valt onder “gratis toegankelijk”, in universiteitsrepository’s bijvoorbeeld, dan hoeft dat niet enorm veel meer geld te kosten. Op veel universiteiten hoeft het zelfs niet veel meer tijd te kosten, want vaak hoort het aanleveren van gepubliceerde stukken aan de UB bij de rapportage door onderzoekers.
Helaas is aanleveren bij de UB niet hetzelfde als gratis toegankelijk. Er bestaat namelijk ook zoiets als onder embargo aanleveren bij de UB. Dan is de publicatie er wel, maar niet beschikbaar. Reden van aanleveren onder embargo is (uiteraard) dat de uitgever van het journal een aantal rechten claimt (bij niet Open Access) die zomaar vrij beschikbaar stellen niet toestaan.
Dat verschil ken en snap ik; mijn reactie was wat kort door de bocht. Gelukkig is het niet zo dat onderzoekers die hun publicaties bij de UB inleveren dat altijd met embargo doen. Ik meen dat bijvoorbeeld de UB van de Universiteit Twente zelf onderzoekt of de aangeleverde publicaties open kunnen worden aangeboden als de onderzoeker dat niet aangeeft. En mochten ‘author final versions’ niet altijd worden gearchiveerd en gepubliceerd?
[…] uit onverwachte hoek? Pierre Gorissen zet wat kritische kanttekeningen bij dit mooie bericht, want wie gaat dat betalen?. Het blijkt dat als je je artikelen open beschikbaar wilt stellen je daar nu zo’n €3.000,- […]