Op bezoek bij de Amish

Het tweede deel van de activiteit die SURFfoundation voor ons georganiseerd had, voerde ons naar het ruim 100km verderop gelegen Lancaster. Doel van de reis was een bezoek aan de Amish.

De Amish zijn een geloofsgemeenschap die in Europa vervolgd werd en die door William Penn, de stichter van Pennsylvania (en de stad Philadelphia) in de 18e eeuw werden uitgenodigd om zich hier te vestigen. Willam Penn was zelf in het Verenigd Koninkrijk vanwege zijn lidmaatschap van de Quakers vervolgd en besloot daarom dat in Pensylvania niemand vanwege zijn of haar godsdienst vervolgd zou worden.
Ik kende de Amish alleen van de foto’s, hun kenmerkende kleding en ook wel uit de film Witness. Van die film wordt gezegd dat hij een redelijk waarheidsgetrouw beeld geeft van de Amish en daar komt een bepaalde trots in naar voren.

Van die ’trots’ heb ik in ieder geval niets meegekregen tijdens ons bezoek. En eigenlijk is mijn onbegrip alleen maar groter geworden. Ik zal proberen uit te leggen waarom.

Allereerst was ons “bezoek aan de Amish” geen echt bezoek aan de Amish. Het was een bezoek aan “The Amish Farm and House“. En dat had geen grotere anticlimax kunnen zijn. Het gebouw ligt naast een enorme winkel van de Target winkelketen. En het deed me erg denken aan mijn bezoek aan Graceland, het huis van wijlen Elvis Presley, tijdens mijn eerste Educause conferentie in 2000.

Het is een pretpark geworden. Let wel, de boerderij is uit 1715, dat wel. Maar vanwege alle wetgevingen en regels rond het openstellen van huizen voor het publiek, vind je in dit huis overal elektrisch licht tegen het plafond. Er hangen enorme “EXIT” borden in alle kamers om je vooral ook maar duidelijk te maken hoe je naar buiten kunt komen en de rondleiding wordt niet door Amish verzorgd, maar door English. Buiten kun je wel een aantal typische gebouwen bezichtigen die je ook op een Amish boerderij zou vinden, maar de stilte wordt af en toe ruw verstoord door de omroepinstallatie (van het type zoals je die ook bij een roeivijver vindt) die omroept dat de volgende bus tour op het punt staat te vertrekken.
De souvenirshop tenslotte heeft helemaal niets met Amish te maken. De spullen die je daar kunt kopen (tot nep Amish-baarden toe) zul je bij geen Amish aantreffen.

En onze boerderij was niet de enige in de buurt, onderweg zijn we meer van dit soort “authentieke” plekken tegen gekomen, zoals bijvoorbeeld een schoolgebouwtje met wassen beelden of andere boerderijen.
Toen we onze gids er naar vroegen, gaf hij aan dat de Amish het prima vonden dat de toeristen voor extra inkomsten zorgden. Maar het gaf toch wel een heel raar gevoel.
Ik ben in Zuid Afrika op een bustocht door een aantal townships geweest. Maar daar bezochten we dan projecten van de lokale bewoners, onder begeleiding van een gids die ter plekke bekend was, en kwamen we bij mensen die trots lieten zien dat ze sinds kort elektriciteit hadden (in een hut die vaak niet meer was dan een paar muren van leem en een dak). Dat gaf je het gevoel dat er een wederzijds begrip en respect was.
Dat ontbrak, vond ik, hier volledig. De Amish wekken de indruk vooral met rust gelaten te willen worden en de lokale bevolking pikt een stevig graantje mee van de nieuwsgierigheid van toeristen zoals wij.

En daarom dus niet meer begrip van mijn kant voor de leefwijze van de Amish. Niet voor het beperkte schoolsysteem (slechts 8 jaar in totaal), de wat aparte afwegingen rond vervoersmiddelen (geen fiets, wel een step), de strikte en ongelijke kledingsvoorschriften (mannen mogen wel knopen op het hemd, vrouwen moeten met spelden aan de slag). Waarschijnlijk is het dat ik graag met eigen ogen gezien zou willen hebben dat ook de Amish in de regel “gelukkig” zijn met hun levenswijze. Ik zet dat woord even tussen aanhalingstekens omdat het voor veel mensen verschillende dingen betekent. Het hoeft dus niet persé mijn soort en mijn definitie van geluk te zijn, al helpt het wel als die overeenkomen, dan begrijp je elkaar sneller. Maar ik waarschijnlijk gewoon op zoek naar iets waardoor voor mij duidelijk wordt wat die nog steeds groeiende gemeenschap (er zijn naar schatting zo’n 249.000 traditionele Amish in de VS) drijft.

Pfoe, wat een “thought provocing” excursie. Ik beloof dat ik voor de rest van Educause 2011 niet meer zo’n zware posts zal schrijven.