“Een internetbeheerder is door de rechter aansprakelijk gesteld voor inbreuk op het auteursrecht. De commotie is ontstaan om een foto van Wieteke van Dort, die in een folder stond. De beheerder van de website www.galeries.nl kreeg die folder toegestuurd met het verzoek van de galerie om die informatie op de pagina van actrice en kunstenares Van Dort over te nemen. De galerie voldeed aan dat verzoek zonder na te gaan of er auteursrechten op de foto berusten. Ook werd de naam van de maker van de foto niet vermeld. De fotograaf had met Van Dort de afspraak gemaakt dat de foto voor een uitnodiging van haar expositie en voor publicatie in het blad van de galerie gebruikt zou worden. Over publicatie op een website werden geen afspraken gemaakt.”(bron)
Een voorbeeld van hoe een nietsvermoedende site(-eigenaar) leergeld betaald voor het gebruik van materiaal waarvan de licentie niet vooraf helder was.
Geen kwade opzet
Wat ik begrijp uit het bericht, het complexe vonnis en het bericht op netkwesties is dat er geen kwade opzet in het spel was. De site, www.galleries.nl heeft blijkbaar verzuimd om van een folder die ze van een gallerie aangeleverd kregen te controleren of die wel online gezet mocht worden en heeft tevens niet de fotograaf (auteur) van de foto vermeld. Fout dus. Maar bij de eerste brief daarover hebben ze meteen de toegang tot alle foto’s die ze hadden op de site geblokkeerd (30.000 stuks) en die pas weer online gezet nadat ze daar toestemming van de exposerende instelling of kunstenaar voor hadden. Duidelijk een voorbeeld dus van een onwetendheid.
Waarom dan toch een rechtzaak?
Simpel: de fotograaf wilde geld zien. Best veel geld, uiteindelijk ging het in de vordering bij de rechtbank om ruim 10.000 euro. Voor één foto, die blijkbaar volgens de logbestanden nog geen 50 keer bekeken is.
Probleem voor de sitebeheer was natuurlijk dat hij fout zat. De rechter rekende daarom 450 euro licentievergoeding en nog eens 450 euro voor de gederfde inkomsten vanwege het ontbreken van de naam van de fotograaf.
Vervelend zijn de proceskosten van zo’n 1100 euro die ook door de sitebeheerder betaald moeten worden.
Moraal van dit verhaal
Duidelijk is in ieder geval dat de mensen die bij de verschillende discussies over auteursrecht zoals bijvoorbeeld onlangs op podfeed.nl of bij Hans Mestrum roepen “wat een onzin”, met vuur spelen. Het kan je gewoon (veel) geld gaan kosten.
Ik maak me overigens ook wat meer zorgen over het effect van mijn disclaimer. Ik denk dat die me in dit geval ook niet gered zou hebben.
Ook een waarschuwing aan collega-podcasters/videobloggers in het onderwijs: zorg er voor dat je je zaakjes goed regelt wat dit betreft. Het is leuk om leerlingen zelf podcasts en videoblogs te laten maken, maar een opname van een videoclip van de Black Eyed Peas in een vodcast (om maar eens iets te noemen) zonder dat daar expliciet toestemming voor gekregen is, mag simpelweg niet. En discussies over gederfde inkomsten worden opeens een stuk vervelender als dat filmpje online komt te staan.
Creative Commons Licentie
Tijdens de discussie over het hijacken van feeds ging het overigens ook over de vraag of een VOF wel zomaar gebruik mag maken van materiaal dat voorzien is van een CC-licentie die alleen niet-commercieel gebruik zondermeer toestaat. Volgens deze voorgestelde best practice guide (PDF!) over Creative Commons mag dat in ieder geval niet.
Het document geeft ook duidelijkheid over het gebruik van advertenties in combinatie met materiaal dat alleen niet-commercieel gebruik. Dat is namelijk vaak wel gewoon toegestaan.
Zouden al die kleuterscholen ook toestemming hebben om die Disney en Pixar figuren te gebruiken op hun muren, ramen, etc?
Het grootste probleem van auteursrecht is het ontbreken van een soort van kadaster. Het is op dit moment vaak erg moeilijk om te achterhalen wie de huidige eigenaar van de auteursrechten is want dit is vaak niet eens de oorspronkelijke auteur (als die al bekend is). Natuurlijk komen rechthebbenden achteraf, als je het werk al gepubliceerd hebt, uit alle hoeken en gaten om geld te eisen.
Voor de galeriehouder zou het een oplossing kunnen zijn om degene die het materiaal aanlevert standaard een verklaring te laten tekenen dat alle rechthebbenden akkoord zijn met plaatsing op het internet en dat alle vorderingen van rechthebbenden voor de verantwoordelijkheid van degene die het materiaal aanlevert zijn.
@Gideon: Ik denk dat niet alle kleuterscholen dat netjes regelen, al zijn er ook wel die dat zeker wel doen. Belangrijk verschil daar is de zichtbaarheid. Ik weet niet wat de kleuterschool bij jouw in het dorp op de ramen heeft en het is veel te veel werk om dat te gaan controleren. Een videobestand wordt veel breder verspreid.
De sitehouder laat inderdaad nu iedereen die foto’s aanlevert expliciet toestemming geven. Helaas was dat voor deze eerste (en ik neem aan voor hem laatste) rechtzaak te laat.
In België is de "reproductie ter ondersteuning van onderwijs of wetenschappelijk onderzoek" een wettelijk voorziene uitzondering op het auteursrecht.
Pixar en Disney mogen dus gebruikt worden in de kleuterklas.
@Smetty: ook als het dan gaat om het raam van die kleuterklas?
Dit voorbeeld sluit wat mij betreft goed aan bij de discussies rondom de weblogkrant van Startlog. Wat zijn daar de consequenties als blijkt dat een weblog, die een stuk tekst of een afbeelding in een blog heeft staan waarop copyright rust (maar dat niet beseft), in de krant wordt opgenomen? Is dan zonder meer de blogger de pineut omdat Startlog toestemming heeft gehad om te publiceren? Geen idee hoe dit juridisch in elkaar zit, maar een aandachtspunt is het m.i. wel.
@Marc: ik hoorde Reinoud van der Lende bij Tros Radio Online. Francisco liet er niet veel twijfel over bestaan dat Startlog daar tamelijk snel problemen mee gaat krijgen. En gezien de uitspraak hierboven lijkt me dat Startlog er maar beter voor kan zorgen dat ze ófwel de auteurs van de weblogs waar ze gebruik van maken een vrijwaringsverklaring laten tekenen ófwel elk stuk tekst en plaatje erg goed checken. Maar ik moet zeggen dat Reinoud nou niet zo overtuigend klonk toen het over de juridische zaken ging.
Ik vraag me af of de architect die onze school heeft ontworpen ons dan ook zou kunnen aanklagen omdat zijn gebouw op de website van de school staat.
Hetzelfde geld voor de architect van bekende gebouwen die tijdens een schoolreisje op de foto worden gezet.
Of stel dat je je leerlingen een interview laat afnemen in een winkelstraat waar muziek op de achtergrond te horen is. Zou dit ook illigaal zijn.
Wel iets om rekening mee te houden.
In welke mate zou de cache van google&co legitiem zijn?
Er is laatst een discussie geweest omdat de architect van de Erasmusbrug geld wilde ontvangen van iedereen die een foto met de brug gebruikt in folders, website, etc. Het blijft uiteraard een lastige discussie. Er wordt teveel beeldmateriaal, te vaak zomaar gebruikt zonder na te gaan of het wel mag. Zo’n rechtzaak is goed om iedereen weer even scherp te krijgen.
Moqub
Alternatief… Wellicht moet de auteursrecht wetgeving eens rekening gaan houden met de realiteit van vandaag en de vooruitgang.
Het is niet te doen om voor elke foto die je wilt gebruiken van elke brug of gebouw die er opstaat te gaan onderzoeken wie de huidige eigenaar is van de auteursrechten. Vooral niet omdat auteursrechten overdraagbaar zijn. Een wet die dit eist is onredelijk en niet billijk.
@smetty: die uitzondering voor het onderwijs is zeker niet altijd geldig. Hoewel de leeromgeving van de Universiteit Gent bvb. enkel met een account van de unief bereikbaar is, bleek dat zij geen gebruik kon maken van die uitzondering…