Hebben live-uitzendingen de toekomst?

Afgelopen donderdag heb ik zitten meekijken met de SURFnet Relatiedagen 2004 en vandaag is het een jaar geleden dat ik verwees naar de Live-uitzending SURFnet Expertiseseminar. Voor SURFnet is het live-uitzenden van bijeenkomsten (dus) zeker niet nieuw, SingingFish levert 193 resultaten, maar heeft het ook de toekomst?
Even voor de duidelijkheid: ik heb geen verstand van zaken, heb toen ik dit schreef met niemand van SURFnet gesproken en beschrijf dus gewoon wat ik van de buitenkant zie!

Wat komt er bij kijken?
Uiteraard moet er sowieso een opname gemaakt worden van de sessie, onafhankelijk van de vraag of die live wordt uitgezonden of pas achteraf.
Veel bijeenkomsten, ook van SURFnet zijn relatief eenvoudig: één spreker, één sessie tegelijkertijd, PowerPoint erbij en klaar. Complexer wordt het al als de spreker bijvoorbeeld tijdens de presentatie een filmpje wil laten zien, of als je bijvoorbeeld met een paneldiscussie te maken hebt of met vragen vanuit de zaal.
De presentatie moet vooraf (in ieder geval voor de start van de presentatie) aangeleverd zijn zodat de overgangen gesynchroniseerd kunnen worden. Bij een live-uitzending is dat wat complexer omdat je er geen correctie mogelijk is.
Een optie is om het te synchroniseren met de computer van de spreker, maar je ziet vaak dat mensen tijdens dit soort dagen hun eigen laptop aansluiten, dus dan lukt dat niet. Daarnaast wil je de spreker vooral niet lastig vallen met dit soort dingen.

Tijdens de recente relatiedagen (maar ook bijvoorbeeld tijdens de SURF Onderwijsdagen) werd overigens in de grote zaal gebruik gemaakt van een tweetal videocamera’s zodat er eenvoudig geschakeld kon wordt tussen bijvoorbeeld een close-up van de spreker en een wijder shot voor als de spreker besluit aan het lopen te gaan.

Parallelsessies betekent vermenigvuldigen van de inspanning met het aantal parallelsessies of het maken van keuzes (niet alles opnemen dus).
Nabewerken is bij live-uitzendingen niet mogelijk en ook bij opgenomen uitzendingen niet wenselijk (veel te duur).

Het formaat
Beschikbaar stellen van de streming video kan als WMV, Real Video of als QuickTime. De grotere formaten die bij bijvoorbeeld SURFnet TV mogelijk zijn (MPEG1 en MPEG2), zijn op dit moment nog niet zinvol. Het aantal potentiële kijkers daarvoor is nog te klein.
Drie formaten is echter (blijkbaar) ook teveel en SURFnet heeft er voor gekozen om WMV te gebruiken. Meerdere formaten betekent namelijk dat je conversie moet toepassen naar al de beschikbaar gestelde formaten (bij live-uitzending moet dat dan realtime gebeuren) én dat je al die formaten, eventueel in meerdere bandbreedtes moet opslaan en bewaren. Als je dat voor meerdere jaren wilt doen en voor evenementen van een hele dag wordt dat toch een punt.

De presentatie zelf
Naast video gebruikt SURFnet nu JavaScript om de naar afbeeldingen geconverteerde PowerPoint slides te synchroniseren met de video. Dit werkt overigens ook in FireFox (van andere browsers weet ik dat niet zeker) en voelt redelijk logisch aan bij live-uitzendingen.
Bij opgenomen uitzending wil ik echter graag kunnen bladeren of naar een specifiek punt in de presentatie kunnen springen. Dan is een index met slide-titels handig/noodzakelijk, want het gewoon met de forward-knop door een presentatie bladeren werkt niet lekker.
De Breeze-achtige structuur in Flash bevalt mij dan beter

Daarnaast heeft de gebruikte werkwijze als nadeel dat presentatie en video zelfstandige objecten zijn. De SingingFish zoekopdracht levert wél de video’s op, maar er is geen mogelijkheid om te achterhalen waar de rest gebleven is.
De metadata voor de meeste bestanden is niet of niet goed ingevuld, dus de “meer informatie”-informatie (waar ik bijvoorbeeld een basisurl voor de bijeenkomst zou verwachten) is er vaak niet. Ook de “artiest”-informatie klopt meestal niet. In plaats van de naam van de spreker staat er dan “Joris Lange” van SURFnet.

Kwaliteit
Tot slot nog iets waar ik mezelf op betrapte: je raakt snel verwend!
Ik zat vorige week te kijken naar een van de sessies die niet live beschikbaar gesteld. Die vond plaats in een kleinere zaal en werd met één camera opgenomen. Het was een sessie met meerdere sprekers (van SURFnet overigens) die tussentijds wisselden. Blijkbaar bleef er tijdens de sessie ergens een microfoon open staan. Het resultaat was dat het leek alsof er naast je iemand in je oor stond te fluisteren en met dingen aan het schuiven en klikken was.
Erg vervelend. En ik merkte dat ik vond dat als ze dit deden, het dan ook maar foutloos moest. Streng? Onterecht? Ongetwijfeld, maar het is wel iets dat je je moet realiseren. Als het gemeengoed wordt zullen gebruikers snel de kwaliteit van een beetje lokale omroep verwachten.

Samenvattend
Technisch komt er het nodige bij kijken, organisatorisch ook. Voor SURFnet blijkbaar geen echte uitdaging meer, voor mijn eigen werkgever zeker niet iets wat we zomaar even gaan regelen.

Is het de moeite waard? Ja. Ik heb vorige week donderdag een aantal sessies kunnen volgen terwijl ik andere dingen zat te doen en er niet helemaal voor naar Utrecht ben gegaan. Nee, sociale contacten, netwerken, sfeer opsnuiven, dat ging allemaal niet, daarvoor moet je er gewoon zijn. Maar als je er anders helemaal niets van mee kunt krijgen, en dit is het alternatief, is het zeker de moeite waard. Er zijn fervente tegenstanders van dit soort “pratende hoofd” constructies (ik niet). Ik denk dat presentatie + audio al een goede stap verder is dan alleen de PowerPoint bestanden online zetten (heb je als het goed is alleen wat aan als je er zelf bij was). Bij de minder interessante presentaties (wat betreft onderwerp) merkte ik dat ik wegzapte en even wat anders ging bekijken terwijl ik via het geluid in de gaten hield of ik even terug moest schakelen om de bijbehorende dia te bekijken. De videostream was vooral handig als er een filmpje getoond werd, dat dan via de stream ook thuis zichtbaar was.