Online (en offline) eBook “Interactive Teaching Techniques” waar je zelf aan door kunt werken

Het begon allemaal met een reactie van Marijn Post op een Tweet van Esther van Popta die een tweet van Fleur Prinsen aanhaalde gisterenochtend. Fleur verwees naar dit eBook “Interactive Teaching Techniques” dat door het Teaching & Learning Center van de UvA gepubliceerd is. Als je naar de url kijk waar je op uitkomt dan kun je (informatievaardigheden) daaruit afleiden dat het door Sharon Klinkenberg van de UvA online gezet is bij Github. Github is de dienst die onlangs door Microsoft is overgekocht en die door programmeurs over de hele wereld (en leken zoals ik) gebruikt wordt voor het delen van programmacode. Maar je kunt er niet alleen programmacode delen, je kunt er ook (statische) webpagina/websites hosten. Nee, niet je normale weblog, meestal zijn het websites die direct gerelateerd zijn aan een bijbehorende repository, bijvoorbeeld met de handleidingen of ontwikkeldocumentatie bij die programmacode.

Daarbij is “programmacode” een breed begrip. Een project op Github kan namelijk ook gewoon bestaan uit tekstbestanden met daarin tekst met “Markdown” opmaak. Ik schreef al eens eerder over het gebruik van deze “markup” afspraken, bijvoorbeeld in 2012 toen het ging over gebruik binnen WordPress of in 2014 waarbij ik er online presentaties mee maakte die eveneens in Github opgeslagen en ontsloten werden. Gebruikte ik voor de online presentaties “Slidify”, het eBook dat de UvA gepubliceerd heeft is gemaakt met een library (een plugin) voor “R” genaamd Bookdown.

Voor de mensen de R (of R-Project) nog niet kennen: het is begonnen als een open source alternatief voor SPSS, om statistische analyses uit te voeren. De leercurve was wat steviger voor sommige gebruikers omdat je meer als een programmeur moet denken, maar dat maakte het voor mij juist prettiger. Daarnaast is er inmiddels een enorm aantal libraries (plugins) beschikbaar om van alles en nog wat te doen. Bijvoorbeeld het schrijven van eBooks. Die hoeven dan niet over statistiek te gaan, die kunnen ook gewoon over interactieve onderwijstechnieken gaan.

Voordat ik het vergeet: het eBook is zeker de moeite van het lezen waard!
Het is wat sober uitgevoerd, geen plaatjes, geen links naar meer info, alleen korte beschrijvingen van werkvormen die je kunt toepassen. Maar dat maakt het ook relatief compact en kan het je juist om ideeën brengen als je op zoek bent naar werkvormen.

Het mooie van het eBook is dat het gepubliceerd is onder een Creative Commons-licentie die hergebruik en aanpassen mogelijk maakt. In hoofdstuk 22 kun je lezen dat het oorspronkelijk gemaakt is door Kevin Yee met bijdragen van anderen. Sharon heeft dus kunnen voortbouwen op bestaand materiaal. En jij, ik, iedereen kan ook weer voortbouwen op het werk van Sharon. De bronbestanden staan namelijk gewoon hier online op Github. Voortbouwen kan groots zijn, of heel beperkt. Zo heb ik de bronbestanden gedownload, in de RStudio omgeving die ik thuis heb draaien (een soort editor voor het bewerken van de bestanden en het laten genereren van bv PDF, Word-versies of websites) geopend, toegevoegd dat ik een Word-versie wilde hebben, een sjabloon gekoppeld met de opmaak die we bij het iXperium normaal gesproken hanteren en in no time had ik een versie (uiteraard wél nog gewoon met de credits in hoofdstuk 22!) die past in de huisstijl van het iXperium.

De Universiteit van Glasgow heeft zo een aantal statistiekboeken online staan, ook hier kun je de bronbestanden downloaden en je eigen versie maken als dat nodig is. Je kunt gebruik maken van de voorzieningen van Github voor het indienen van errata, je kunt zien wat er wijzigt. Kortom, alles wat je nodig hebt om met een team of met de hele wereld aan een digitaal boek te werken. En het hoeft je aan licentiekosten geen cent te kosten. Zeker niet nu Github ook de privé repositories gratis gemaakt heeft. Dat betekent dat je in besloten kring kunt werken aan de eerste versie en het daarna met de rest van de wereld kunt delen.

Wellicht een idee als we de hele lange lijst tips en adviezen rond hoe je afstandsonderwijs inricht ook zo delen? Dan kunnen we gemakkelijker (beknopte) versies maken voor de eigen achterban (die in ons geval heel divers is).