Hoeveel weegt een vel papier?

Je zou kunnen stellen dat het algemene kennis is, maar het was kennis die ik nog niet eerder nodig gehad had, dus was er ook niet eerder reden om hem op te doen. De aanleiding was heel simpel: ik kocht gisteren twee pakken papier. Elk met 250 vellen A4. Maar het ene pak papier was “120 grams” papier en het andere pak was “160 grams”. Het tweede pak was duidelijk zwaarder dan het eerste, maar hoeveel?
Het was geen 250 x 40 gram verschil (= 10 kg), zoveel was wel duidelijk. Maar hoeveel dan wel?
Één manier om er achter te komen is om de twee pakken te wegen en zo het verschil te achterhalen. Maar het moest toch ook te berekenen zijn.

Het pak papier gaf zelf al een belangrijke aanwijzing: op de zijkant staat namelijk “120g/m²” resp. “160g/m²“. Het gewicht wordt dus per vierkante meter aangegeven. En een A4 is géén vierkante meter. Even zoeken leverde o.a. deze pagina op met uitleg:

Een vel A0 =  841 mm x 1189 mm = 1 vierkante meter. Een 160 grams A0 vel weegt dus 160 gram.
De andere maten (A1, A2, A3, A4, A5, etc.) zijn hier allemaal van afgeleid:

• A1 = 594 mm x 841 mm = 1/2 m²
• A2 = 420 mm x 594 mm = 1/4 m²
• A3 = 297 mm x 420 mm = 1/8 m²
• A4 = 210 mm x 297 mm = 1/16 m²
• A5 = 148 mm x 210 mm = 1/32 m²

Aan de hand daarvan kun je ook het gewicht van een A4 uitrekenen:

• Het gewicht van een 160 grams A4 = 1/16 * 160 gram = 10 gram
• Het gewicht van een 120 grams A4 = 1/16 * 120 gram = 7,5 gram
• Een pak van 250 vel 160 grams A4 weegt: 250 * (1/16 * 160 gram) = 2,5 kg
• Een pak van 250 vel 120 grams A4 weegt: 250 * (1/16 * 120 gram) = 1 kg en 875 gram

Het verschil in gewicht tussen de twee pakken papier is dus 625 gram. Hierbij laat ik het gewicht van de verpakking buiten beschouwing omdat die voor beide pakken (nagenoeg) gelijk zou moeten zijn.
Door de weegschaal alsnog te gebruiken kan ik het gewicht daarvan uitrekenen en kijken of dat inderdaad klopt:

• Mijn pak van 250 vel 160 grams A4 weegt inclusief verpakking: 2 kg en 568 gram (verpakking: 68 gram)
• Mijn pak van 250 vel 120 grams A4 weegt inclusief verpakking: 1 kg en 927 gram (verpakking: 52 gram)

Het was te verwachten dat de verpakking van het 160 grams A4 papier iets zwaarder zou zijn (net iets meer papier nodig), maar zo’n groot verschil had ik niet verwacht. Het zou dan ook kunnen zijn dat de gebruikte keukenweegschaal een onnauwkeurigheid bevat. Ik weet in ieder geval dat er in totaal bijna 4,5 kg in mijn tas zat en dat was te voelen!

Hoe dan ook, je ziet: twee pakken papier en een vraag, en je kunt weer een half uurtje vooruit. Weer wat geleerd. 🙂

En dan nu de bonusvraag: Als ik het 120 grams papier gebruik om een routebeschrijving op A5 af te drukken en het 160 grams papier gebruik om de stellingen op A5 formaat af te drukken. Hoeveel extra gewicht voegt dat dan toe aan het proefschrift? 😉