Twee berichten vandaag, die kort na elkaar in Google Reader voorbij kwamen deden me zuchten. Het eerste bericht was van de Volkskrant. Daarin werd melding gemaakt van het openen van een bibliotheek op het station van Haarlem. “Het gaat volgens de NS en overkoepelende organisatie Probiblio om de eerste stationsbieb van Europa” schrijft de Volkskrant. De nieuwe bibliotheek richt zich op forensen die in de ochtend- en avondspits een boek willen lenen schrijft de Volkskrant verder. Terug brengen van het boek kan ook in de bibliotheek van hun eigen woonplaats (als die nog niet weg bezuinigd is natuurlijk). Wordt het in Haarlem een succes, dan komen er meer bibliotheken in stations.
Het tweede bericht is afkomstig uit de Verenigde Staten. Daar kondigde Amazon aan dat het vanaf nu mogelijk is om bij 11.000 bibliotheken boeken te lenen via de Kindle. Dat kan het apparaat van Amazon zijn, maar ook de Kindle software op de iPhone of je laptop/Macbook/tablet.
Wordt je daar nou niet stil van? Wij zijn trots op een bibliotheek in een station waar ik een boek op papier kan lenen. En we gaan straks nog meer van die kamertjes op stations inrichten waar we dan boeken op papier gaan opslaan die we kunnen uitlenen. En de boeken die dan bij een andere bibliotheek ingeleverd worden, worden dan weer met vrachtauto’s (of wellicht met de trein?) vervoerd naar die kamertjes (lees: bieb op het station) waar ze vandaan kwamen….
Het alternatief is dat je die boeken op een dun, compact, handzaam, eenvoudig apparaat leest zonder dat er fysieke producten hoeven te worden vervoerd. En als je aantekeningen maakt in dat boek, dan krijg je geen boete, maar dan worden die netjes in de cloud opgeslagen. En als je dan besluit om het boek te kopen, dan zijn al die aantekeningen bewaard gebleven!
Ik krijg tegenwoordig regelmatig te horen dat “niet iedereen zo is als ik ben” of dat “er nou eenmaal mensen zijn die graag van papier lezen in plaats van elektronisch”. Als ik zulke ontwikkelingen in de VS zie, dan weet ik inmiddels dat ik gewoon 5 jaar moet wachten. Dan zijn we hier in Nederland ook zo ver.
[Update 22-9-2011 12:25] Even een kleine update/nuancering/slag om de arm. In het bericht hierboven zeg ik dat je de boeken die je bij de bieb in het station leent ook op andere plekken kunt inleveren. Dat deed ik op basis van dit bericht op nu.nl waar staat “Zij kunnen dat boek later in de bieb van hun eigen woonplaats terugbrengen”. Via Twitter geeft Henriette Adema van de Bibliotheek Haarlem aan dat inleveren in andere steden of de lokale bieb (nog) niet kan.
Als dat inderdaad zo is (en blijft!), dan valt dat stukje van mijn argumentatie weg. Blijft nog steeds wat mij betreft dat het als ontwikkeling schril afsteekt tegen het vooruitzicht van de digitale beschikbaarheid van boeken die in de VS nu geboden wordt.
Tja dit is een beetje appels met peren vergelijken Pierre. Amazon als commercieel bedrijf en de Bibliotheken als publieke instelling moeten namelijk op een heel ander speelveld spelen.
Bibliotheken hebben te maken met lokale, regionale en landelijke overheid die het beleid bepaald en aangeeft waar de bibliotheek zich op moeten richten en die de regels voor bibliotheken bepalen. Er zijn in Nederland 100 verschillende bibliotheken met als doel informatie gratis verspreiden tegenover 1 bedrijf Amazon of 1 bedrijf Bol.com met als doel informatie verkopen.
Daarnaast is het openen van een nieuwe vestiging een ontwikkeling die naast de digitale ontwikkelingen lopen en zijn dat twee verschillende trajecten. Ik ben het er mee eens dat de Nederlandse Bibliotheken nog een lange weg te gaan hebben mbt het digitale aanbod. En vergeleken met de ontwikkelingen bij een Amazon en een Bol.com enorm achter lopen. Maar als je hierover een oordeel wil geven en wil bloggen kijk dan ook naar deze ontwikkelingen en maak deze vergelijking.
Ben het met je eens. Precies wat ik ook dacht toen ik het las. En die stationsbieb heeft dan 1500 boeken. Nou nou, op mijn eReader passen er veel meer…
Beter was wellicht geweest om gewoon downloadpunten te maken waar je epubs op je reader kan zetten, om die te lenen.
@ Jeroen: Om even met je laatste opmerking te beginnen; onlangs schreef iemand dat ik me zou moeten beperken tot het bloggen over dingen waar ik verstand van had. Maar dat is nou juist het mooie van een eigen weblog. Ik mag hier ook over dingen schrijven waar ik volgens anderen onvoldoende verstand van heb.
Dat terzijde, ik snap niet helemaal waarom voor jou de scheiding tussen “commercieel” en “publieke instelling” zo sterk speelt. Natuurlijk, de ene organisatie heeft een winstoogmerk en de andere niet, maar in de VS werkt die commerciële instelling (Amazon) samen met 11.000 niet commerciële instellingen (de deelnemende bibliotheken). Daar blijkt het dus wel te kunnen.
En het spijt me, het (een bieb op het station) zal ongetwijfeld een ontwikkeling zijn die veel mensen veel werk, overleg en inspanning gekost heeft, maar ik zou het zonde van die tijd en dat geld (dat overigens ook gewoon belastinggeld is!) vinden als we hier in Nederland eerst een netwerk van bibliotheken in stations gaan inrichten die we over 5 jaar dan weer sluiten omdat er toch geen mens een boek komt lenen.
@Pierre Ik denk dat jij technisch voldoende verstand hebt om over veel dingen te kunnen bloggen. Dat is geen probleem, maar als je digitale ontwikkelingen in een land met analoge ontwikkelingen in een ander land vergelijkt, dan klopt de vergelijking niet.
En het voordeel van een weblog is, dat andere mensen ook kunnen reageren, zelfs als zij het niet met je eens zijn 🙂
Ik had even niet goed gelezen en dacht dat het over het uitlenen van kindle boeken buiten de bibliotheek om ging. Maar dan nog klopt de vergelijking niet. Dan zou de vergelijking moeten zijn waarom Bol.com dit nog niet samen met de Nederlandse bibliotheken doen.
@ Jeroen: Inderdaad, en ik vind het ook heerlijk om hier (en/of via twitter) daar met iemand over van mening te verschillen. En (helemaal) eens met elkaar hoeven we het dan ook niet eens te worden. 🙂
Het lijkt me niet zinvol om de hele Twitter discussie te herhalen, ik wil volstaan met de (tot nu toe) laatste tweet die ik erover geplaatst heb: ik vergelijk inderdaad analoog met digitaal en zeg eigenlijk “laten we nou niet onze energie verspillen aan investeren in analoog, maar daadwerkelijk innoveren met behulp van digitaal”.
Dat ook in Nederland de bibliotheken dat wellicht niet alleen kunnen maar samen met een commerciële partij willen/moeten doen, maakt mij dan niets uit (ik ben immers dan slechts een klant die een dienst wil). Dat dat niet onmogelijk zou moeten zijn blijkt uit het voorbeeld in de VS van Amazon + de bibliotheken.
Hallo Pierre,
Interessante vergelijking. Mij leek het, zeker gezien de bezuinigingen in Nederland, een aardig idee als bibliotheken andere manieren giungen zoeken om klanten van leesvoer te voorzien. Volgens mij is de algemene tendens zo dat veel bibliotheken vestigingen moeten sluiten. Bibliotheken moeten andere manieren vinden om hun taken te vervullen. Dit betekent ook met de tijd meegaan. Heel veel bibliotheken zijn al bezig met digitale media. Van E-readers tot websites. Wellicht is er in Amerika meer geld voorradig om dit soort projecten sneller en op grote schaal te doen?
Heel veel treinreizigers zijn nog helemaal niet zo ingevoerd in de wereld van de E-reader. Van veel oudere mensen kan ik mij voorstellen dat ze gewend zijn aan het knisperen van een bladzijde. Alleen maar digitaal is wellicht een te grote overgang. Een combinatie van analoog en digitaal is toch niet zo onlogisch in een overgangsfase?
Hier even een reactie van Bibliotheek Haarlem en omstreken: NATUURLIJK willen wij in Nederland dolgraag ebooks uitlenen, dat willen alle bibliotheken. Maar daar zijn licenties voor nodig van de uitgevers. In Amerika is dit wel geregeld maar in Nederland nog niet (afgezien van een paar honderd titels). In Nederland is een projectgroep heel actief bezig met dit onderwerp en met onderhandelingen met de uitgevers. De uitgevers zijn bang dat ze geen ebooks meer verkopen als biebs ze gaan uitlenen, daarom zijn ze terughoudend. Wij zijn ervan overtuigd dat er businessmodellen mogelijk zijn waar uitgevers en biebs en lezers allemaal beter van worden.
@ Joost Natuurlijk ben ik blij met initiatieven van bibliotheken om te ontdekken op welke manier ze met de tijd mee kunnen gaan. Of er in de VS meer geld voor is weet ik niet. Ik kan me voorstellen dat de schaalvoordelen wel helpen. Dat het voor 11.000 bibliotheken regelen mogelijk gemakkelijker is dan voor 1.000 bibliotheken (hoeveel hebben we er eigenlijk in Nederland?)
Ik heb zelf afgeleerd om leeftijd te gebruiken als maat voor de te verwachten digitale vaardigheid. Maar goed, stel je neemt een analoog + digitale situatie als uitgangspunt en je neemt als uitgangspunt een mogelijke onbekendheid van treinreizigers met elektronisch lezen, dan had ik juist verwacht dat ik iets te lezen had gekregen als “De bieb op het station bevat 1500 boeken op papier, maar meer nog dan dat wil deze bieb het elektronisch lezen onder de aandacht brengen van de treinreizigers. Daarom biedt de bieb de reizigers in het station de mogelijkheid om eenvoudig via het in de bieb aanwezige draadloos netwerk elektronische boeken op hun iPad of eReader te plaatsen en heeft de bieb enkele medewerkers die mensen kunnen laten zien wat de verschillende mogelijkheden zijn. De bieb heeft met de landelijke elektronicaketen XXY een contract afgesloten voor het leveren van deze apparaten aan leden van de bieb tegen een kortingsprijs. Leners kunnen een elektronische versie van een boek maximaal 2 weken lezen op hun eReader. Besluiten ze het boek daarna elektronisch of op papier aan te schaffen, dan krijgen ze standaard 5% korting op de aanschafprijs. Met de NS is de bieb van plan om een pilot te starten waarbij treinreizigers in de van Wifi voorziene treinen elke week gratis het boek van de week kunnen lenen en downloaden. Dit boek zal door de NS ook op de nieuwe informatiemonitoren in de treinen onder de aandacht gebracht worden.”
@ Lotte Ik kan me niet herinneren dat ik ooit een boek op papier gekocht heb nadat ik het in de bibliotheek geleend had. Dus dat argument gold vroeger ook al. Ik weet ook niet hoe Amazon die voet tussen de deur gekregen heeft (anders dan door hun omvang), maar ik hoop van harte dat die 5 jaars “regel” die ik aan haal (vaak moeten wij zo lang wachten voordat iets wat nu in de VS gebeurt ook bij ons gebeurt) nu eens niet van toepassing is.