Legal Seminar on Audiovisual Archives and Intellectual Property Rights

Ik was vandaag in Hilversum bij Beeld en Geluid voor het Legal Seminar on Audiovisual Archives and Intellectual Property Rights, een seminar voorafgaande aan de Economies of the Commons conferentie. Het was een interessante dag en ook nu weer omdat ik zeker niet alleen dingen hoorde waar ik het mee eens was.
Hubert Best
Hubert Best ging in een sneltreinvaart door zijn slides heen over de situatie in het Verenigd Koninkrijk als het gaat om auteursrecht op audio en video. Die is daar erg restrictief. Hubert ging in op een aangepast voorstel dat nu besproken wordt maar ook dat vind ik nog erg scheef als het gaat om de verhouding tussen de rechten van de makers en gebruikers.

Orphan Works
Speciaal probleempunt dat vandaag veel aandacht kreeg zijn de zogeheten orphan works. Dat zijn werken waarbij de auteursrechthebbende niet bekend is of niet gevonden kan worden. Dan kun je namelijk niet op de “normale” manier toestemming vragen.
Ook Mirjam Elferink van het Molengraaff Instituut van het Centrum voor Intellectueel Eigendom (CIER) ging daar uitgebreid op in.

Na die twee eerste sessie zag ik het eigenlijk niet meer zitten. Het zag er naar uit dat dit een dag ging worden die alleen maar in het teken zou staan van het duidelijk maken hoe vooral de rechten van auteursrechthebbenden beschermd moeten worden.
Gelukkig werd dat beeld na de koffiepauze flink bijgesteld. Herkko Hietanen
Kerkko Hietanen hield een verhaal getiteld “legal recycling of copyrighted works”. Hij maakte de vergelijking tussen het recyclen van afval en het recyclen (hergebruiken) van materialen die auteursrechtelijk beschermd waren. Zijn vraag was of we niet een aantal overeenkomsten konden ontdekken tussen de reden waarom mensen dat wel of niet deden.
Kritiek vanuit de zaal was dat hij het nu voornamelijk op basis van kosten bekeek terwijl er een aantal andere invalshoeken waren die je kon gebruiken.

Kerkko wees er op dat licenties als creative commons de transactiekosten bij het regelen van auteursrechtelijke toestemming flink verlagen. Hoge transactiekosten zijn goed voor groet bedrijven, die kunnen zich dat veroorloven, maar de kleintjes worden dan buiten spel gezet. CC maakt het mogelijk dat zij ook mee doen.

Ander interessant punt was dat van het renewable copyright, daarbij moet je elke 15 jaar je auteursrecht vernieuwen anders vervalt het. Dat betekent, is de redenatie, dat mensen alleen van die dingen waar ze dat belangrijk van vinden (omdat ze er geld aan verdienen) de auteursrechtelijke bescherming zullen verlengen en dat de rest van het materiaal in het publieke domein terecht komt.

Paul Keller
Paul Keller van Kennisland en Creative Commons Nederland verving Sebastian Lütgert die zich op het laatste moment ziek had moeten afmelden. Paul verving hem echter uitstekend en liet het project 0xdb zien. Het is een online filmdatabase die gebruik maakt van de online beschikbare informatie over films. En dan niet alleen titels en acteurs, maar het gebruikt bijvoorbeeld ook de ondertitelingsbestanden die uitgewisseld worden als middel om een full text index te bouwen. Je kunt daar dan bijvoorbeeld zoeken op het woord “Amsterdam” en krijgt dan alle films en series waar het woord Amsterdam in voor komt met de mogelijkheid te zien waar. Die zoekopdracht gebeurt dan op basis van de gevonden ondertiteling.
Overigens: als je mijn link hierboven volgt dan zijn heel veel plaatjes wel zichtbaar maar niet klikbaar. Ik heb geen idee waar dat aan ligt.

Het punt van Paul was ook dat je natuurlijk steeds vanuit de huidige wetgeving kon denken en dan kon proberen grote centrale instituten in te richten voor bijvoorbeeld het digitaliseren van werk of het online plaatsen ervan. Je kon daarentegen ook kijken of je de kracht van de community die je op internet op dit gebied tegen komt niet hiervoor kunt inzetten.
Op het moment, met de huidige wetgeving kan dat niet. De vraag is dan of je dat accepteert.
Duidelijk is volgens Paul wel dat de officiële initiatieven, zoals bijvoorbeeld DocsOnline veel geld kosten en het bij lange na niet redden in vergelijking met kleine projecten als 0xdb.

Meike Richter
Meike Richter, freelance journalist bij de NDR vertelde over hun Creative Commons pilot. Daarbij worden delen van een tweetal programma’s (ZAPP en Extra 3) met een Creative Commons licentie beschikbaar gesteld.
De reden dat het slechts delen zijn heeft te maken met het feit dat het ook voor hen heel moeilijk is er voor te zorgen dat ze van alle onderdelen van een aflevering alle rechten bezitten en het dan met een BY-NC-ND licentie beschikbaar kunnen stellen. Het gebruik van een stuk muziek onder een reportage kan er al voor zorgen dat dat niet meer kan.
Daarom zijn ze nu workshops aan het organiseren voor auteurs om ze te laten zien hoe ze er voor zorgen dat een aflevering met een Creative Commons licentie beschikbaar gesteld kan worden.

Meike had graag het ND (non derivative works / geen afgeleide werken) weggelaten, maar dat vonden de juristen al helemaal te gevaarlijk.
Probleem voor de NDR op dit moment is dat er een nieuwe regeling in de maak is waarbij publieke omroepen zoals de NDR materiaal niet langer dan 7 dagen op internet zouden mogen zetten. Dit op aandringen van de commerciële omroepen die van mening zijn dat de publieke omroepen zich helemaal niet met internet bezig moeten houden. Dat verpest de markt daar namelijk en dat is in Europa tegenwoordig een gevoelig punt.

Mieke Lauwers
Mieke Lauwers van Beeld en Geluid gaf een overzicht van hoe operatie Schoon Schip in elkaar zat. Helaas moest ze haar presentatie vroegtijdig afbreken omdat ze bevangen werd door de temperatuur die in het zaaltje inmiddels aardig opgelopen was.

Workshop
De workshop waar ik daarna bij aanwezig was bestond uit een discussie over de vraag of open licenties zoals creative commons geschikt waren als instrument om toegang tot informatie (video en audio) uit de publieke sector te ontsluiten.
Het was een beetje ongestructureerde, maar daardoor niet minder interessante discussie.
Belangrijkste punt wat ik daaruit nog zou willen noemen is het principe van Respect. Daarbij stel je jezelf de vraag: “als de persoon waar het om gaat naast mij zou staan, zou ik het dan ook doen?”

Koffie en lunchpraat
De kwaliteit van zo’n dag wordt mede ook bepaald door de gesprekken en discussies bij de koffie en tijdens de lunch of borrel. En ook dat zat wel goed.
Ik heb uitgebreid staan en zitten discussiëren met Remko Spaan van Sogeti en Peter Dubois van Droombeek.

Vervolg
De rest ging vanavond (première Big Buck Bunny), morgen en overmorgen (het vervolg van de conferentie) nog verder in de Balie. Dan ben ik er niet bij.

Ben ik nou tevreden over vandaag?
De inhoud van de dag was de trip naar Hilversum meer dan waard. Maar het heeft me weinig handvatten opgeleverd over hoe we de juridische valkuilen rond het gebruik van video nou eenvoudiger kunnen omzeilen in het onderwijs.
Daar vallen de licentiesystemen waar vandaag over gesproken werd zoals die in de VS, Canada, Scandinavië en het Verenigd Koninkrijk gelden wat mij betreft namelijk niet onder. Maar dat is natuurlijk niet iets wat ik het seminar kan aanrekenen. Want het is gewoon niet anders.

Volgens mij moeten we van tijd tot tijd gewoon maar lekker burgerlijk ongehoorzaam blijven.
Enne, Johan en Eric, bedankt voor de uitnodiging!