iPhone en de doorbraak van mobiel internet

De iPhone was de afgelopen dagen weer flink in het nieuws. Uiteraard in negatieve zin. Het mobiele internet van de iPhone 3G doet het niet goed (genoeg). Het probleem speelt niet alleen in de VS, maar ook in Nederland, zoals ook op het T-Mobile iPhone blog te lezen is. Op verschillende plekken worden inmiddels internationale en Nederlandse kaarten bijgehouden met gebieden met slechte dekking.
Voor de duidelijkheid: Ik heb zelf geen iPhone, betwijfel een beetje dat ik het voor privé op dit moment verkocht zou krijgen en van mijn huidige werkgever hoef ik dat ook niet te verwachten.
Dit is echter zeker geen post die over leedvermaak gaat. Het is er eentje uit verbazing en fascinatie voor een ontwikkeling die net zo ingrijpend is als toen de iPod video verscheen. En als je verder leest zal ik ook uitleggen waarom bij deze post een afbeelding van een eeePC staat en niet van een iPhone.

Oh, en voor de extra duidelijkheid: ik heb geen enkele banden met de in dit bericht genoemde aanbieders. iPhone en iPod video
De introductie van de iPod video, in oktober 2005 alweer, zorgde wat mij betreft voor de doorbraak van mobiele video. Natuurlijk, het was anders waarschijnlijk ook wel van de grond gekomen, maar voor die tijd was video in downloadbare vorm helemaal niet zo breed beschikbaar als sindsdien.

En video in downloadbare vorm was toen de enige manier om als je onderweg was video te kunnen kijken. Want hoewel de breedbandverbindingen thuis in 2005 al aardig in opkomst waren, was het onderweg wel anders. Zodra je de deur uit ging was internet via WiFi (draadloos internet) de enige haalbare en betaalbare oplossing. Maar de dekking was en is verre van compleet. Natuurlijk, je hebt draadloos internet op het station, maar niet zodra de trein gaat rijden. En in de bus of de auto is eveneens geen draadloos internet beschikbaar.

Mobiel internet – varianten
Echt mobiel internet, dus een internet verbinding die ook in de trein, auto of bus werkt kun je op een aantal manieren tot stand brengen. Meestal in combinatie met een mobiele telefoon/smartphone of via een uitbreidingskaart voor je laptop.
De eerste bruikbare optie was/is via GPRS. Het is relatief traag, maar voldoende om je mail over te halen. Bij voorkeur overigens zonder attachments aangezien je in de regel per verbruikte kilobyte betaald. De dekking van GPRS is in Nederland en daarbuiten best aardig. Ik gebruik het zelf dagelijks.
Een stapje sneller is EDGE, waarvan Telfort in Nederland een dekkend netwerk had, maar na overname door KPN blijkbaar weer afgebouwd heeft. Twee andere technische varianten zijn UMTS en HSDPA. De snelheden van UMTS en HSDPA maken mobiel internet namelijk geschikt voor meer dan mailtjes ophalen. Het maakt het namelijk werkbaar om audio en video te streamen, zowel ontvangen als zenden, en eigenlijk bereikt het eindelijk het idee van “altijd online” waar je ook bent. In theorie dan.

De iPhone 3G
De nieuwe iPhone wordt verkocht als de “iPhone 3G”. Dat is een beetje verwarrend want “3G” is een verzamelnaam voor technologieën die mobiel internet mogelijk maken. En over de indeling daarvan verschillen de Nederlandse en Engelse pagina van Wikipedia van mening. De Nederlandse pagina vindt HSDPA namelijk 3.5G of 3G+, maar eigenlijk is dat niet zo relevant.

Datalimiet – duur
Belangrijk probleem bij veel abonnementen voor mobiel internet was/is het hebben van een datalimiet. Dat voorkomt het ongestoord gebruik van die snelle verbinding voor audio en video. De mate waarin je daar last van wilt hebben bepaald meestal de prijs van het abonnement.

Goedkoop “altijd online” met je telefoon kan. KPN biedt bijvoorbeeld voor je telefoon SURF&Mail Totaal aan. Dan heb je een GPRS verbinding voor je mobiele telefoon, zonder datalimiet voor 9,95 per maand. Maar met een “fair use policy” die o.a. gebruik in combinatie met een laptop en VOIP verbiedt. En hoeveel data je per maand nu echt mag versturen/ontvangen is niet direct zichtbaar.
Voor internet met een laptop rekent KPN echter beduidend meer. Hun goedkoopste abonnement ligt daar op 17,50 per maand, maar dan met een datalimiet van 200MB per maand. Voor hun “fair use” abonnement dat je met een laptop kunt gebruiken betaal je 45 euro per maand.

Kortom, mobiel internet was voor privé gebruik gewoon duur.

iPhone 3G bij T-Mobile
Als je een iPhone 3G bij T-Mobile aanschaft krijg je een aantal zaken: allereerst natuurlijk een telefoon waar je mee kunt bellen. Maar je krijgt ook een geavanceerd apparaat met een mobiele internet aansluiting.
Je krijgt toegang tot de T-Mobile WiFi hotspots en daarbuiten verbinding via HSDPA of UMTS. En dat zonder datalimiet. Voor ‘slechts’ 29,95 per maand bij een tweejarig contract.
Dat bedrag is uiteraard ruim meer dan het allergoedkoopste “altijd online” abonnement maar veel minder dan wat anderen vragen voor een abonnement zonder datalimiet. En dat heeft een niet te onderschatten effect.

Vanzelfsprekend
Doordat de iPhone ook in Nederland best aardig verkocht wordt (11.000 exemplaren in de eerste maand) zie je dat er nu een groep gebruikers ontstaat die het wél vanzelfsprekend vinden om altijd online te zijn, niet alleen thuis, met een werkbare snelheid én zonder zich zorgen te hoeven maken over de hoeveelheid data die ze daarbij gebruiken.
En voor wie de iPhone toch te klein of te beperkt is voor alledaags gebruik zijn er inmiddels ook al programma’s om je iPhone, net als voorheen je Windows Mobile telefoon, aan je laptop te koppelen als modem.

Mobiele computers
Dat koppelen met een computer verklaart meteen ook de link naar de eeePC. Want hoewel de iPhone natuurlijk een heleboel computer in een telefoon stopt, zal het niet voor iedereen het geschikte toestel zijn. Er zal ook een grote groep mensen zijn die toch een meer op een laptop lijkend apparaat willen hebben. Gewoon met Windows, of een tekstverwerker, of gewoon geen apparaat dat ze moeten “jailbreaken” om alle software die zij willen gebruiken te installeren.

Maar een “gewone” laptop is te zwaar, niet veel mensen sjouwen de hele dag een apparaat van 3kg met zich mee als het niet hoeft.
En dat is precies wat ASUS met de eeePC aan het veranderen is. De eerste modellen die op de markt werden gezet wogen minder dan 1kg. Natuurlijk, het waren geen vervangers voor die grote laptops. Maar het waren goedkope, altijd bij de hand, licht mee te nemen apparaten. De nieuwe modellen zijn inmiddels wat zwaarder, maar nog steeds heel licht en een stuk krachtiger. Met de concurrentie die er hard achteraan rent.

Kindle
Een ander apparaat dat de potentie heeft mobiel internet een duw te geven is de Amazon Kindle. Het gerucht gaat dat die dit jaar ook naar Europa komt. De Kindle is niet alleen betaalbaar (in tegenstelling tot de iLead), maar beschikt ook over een mobiele internetverbinding die bij de prijs van het apparaat inbegrepen is. Met die verbinding kun je o.a. nieuwe boeken downloaden.
De Kindle is beter geschikt voor het lezen van eBooks en bijvoorbeeld de krant (anders dan Steve Jobs geloof ik wél nog dat mensen lezen) én heeft ook de “altijd online” vanzelfsprekendheid.

Mobiele internet devices
Het succes van de iPod Touch en de iPhone zie je ook terug bij de aanpassingen die gebruikers zelf toevoegen aan hun eeePC’s. Er zijn twee “mods” die erg gewild zijn. De eerste is het inbouwen van een touch screen zodat je de eeePC ook via het scherm kunt bedienen. Niet interessant genoeg om er de meerprijs van de al veel langer beschikbare TabletPC’s voor de betalen, maar wel als toevoeging van minder dan 100 euro op zo’n eeePC.

De tweede veel besproken modificatie is het inbouwen van een “3G module” zodat je ook met de eeePC, net als met de iPhone 3G, altijd online kunt zijn, waar je ook bent. Want dat is, net als bij de iPhone bij zo’n licht gewicht computer natuurlijk wel zo handig. ASUS verkoopt nog geen eeePC met de 3G module ingebouwd, maar dat is slechts een kwestie van tijd.
Het succes van de iPhone in Nederland zal er voor zorgen dat aanbieders van mobiel internet moeten gaan concurreren met het aanbod van T-Mobile. Waarmee mobiele internet devices in verschillende vormen en maten (van iPhone tot eeePC en alle concurrenten die er nog gaan verschijnen) steeds betaalbaarder worden.

Nou en?
Waarom is dit nou zo belangrijk? Nou, ten eerste omdat de penetratie van internet in ons leven zo stilletjes aan stevige vormen begint aan te nemen. Wie heeft er nog niet naar de internetstreams van de NOS gekeken tijdens deze Olympische Spelen? Of Uitzending Gemist gebruikt om een aflevering terug te zien?
De vanzelfsprekendheid van internet wordt op deze manier zo groot als de vanzelfsprekendheid van het bij je hebben van een mobiele telefoon. Betekent natuurlijk niet dat je die niet toch gewoon thuis kunt laten als je op vakantie gaat, maar het verandert de wijze waarop mensen communiceren en informatie verzamelen ingrijpend.
Locatiegebaseerde diensten zijn iets waarover al lang gesproken wordt, maar die tot nu toe nauwelijks een groot genoege groep gebruikers kon trekken. Met de ingebouwde GPS ontvanger weet een iPhone gebruiker steeds waar hij/zij is. Hoe lang nog voordat je dan aan Google vraagt waar een goed restaurant bij jou in de buurt is? Of hoe laat er een bus/trein richting je thuisbestemming langs komt en waar je dan naar toe moet lopen om die te halen? Of die supermarkt bij je in de buurt die op dit tijdstip nog open is?

En evenzo voor het onderwijs. Mobile Learning is iets wat al een paar jaar aangekondigd wordt. Klonk leuk, klonk modern, maar was praktisch nauwelijks haalbaar. Nu begint het online leren gemeengoed te worden en zijn verbindingen via WiFi op school soms al gebruikerlijk. Maar de reistijd is nog lang geen leertijd.
Nu lijkt het met de techniek en acceptatie opeens snel te gaan. Niet dat wij daar als onderwijsinstellingen klaar voor zijn, maar dat vind ik niet eens zo erg. Het is namelijk nog een beetje de vraag of al onze studenten er klaar voor zijn of aan toe zijn.

Het wachten is eigenlijk nog op een aanbieder die een aantrekkelijk aanbod voor studenten en medewerkers in het onderwijs weet te formuleren. De aanbiedingen van Wireless Circle zijn in ieder geval nauwelijks interessant.
Mooi toch he dat wij, niet iPhone bezitters, de voordelen zullen gaan plukken van de investeringen (en frustraties) van de early adopters.

Mobiel internet in het buitenland
Belangrijke waarschuwing tot slot: mobiel internet in het buitenland via 3G is voorlopig nog angstaanjagend duur. Bij T-Mobile bijvoorbeeld betaal je 9 eurocent per 10KB (9 euro per MB!), bij KPN loopt dat uiteen van 2 euro per MB tot 12,50 euro per MB, afhankelijk van je abonnement en waar je bent (binnen Europa of erbuiten). Vodafone zit eveneens in die buurt.
Het zal waarschijnlijk nog even duren voordat de Europese Commissie er voor gaat zorgen dat ook daar in gesnoeid moet worden.