“De overheid dient een Standaardisatie-autoriteit op te richten. Daarnaast dient de overheid de broncode van maatwerk-software, die voor en op kosten van de publieke sector wordt ontwikkeld, vrij te geven onder een creative commons-licentie.”(bron)
Aldus de OSOSS-website vandaag. Niet zo raar dat zij blij zijn met dit nieuws, want het sluit niet alleen goed aan bijd e boodschap die zij proberen te verkondigen op dit gebied, maar gaat ook ongetwijfeld extra werk voor ze opleveren. Uiteraard wilde ik ook weten of dat voor het onderwijs en meer in het bijzonder initiatieven binnen het onderwijs die zich met standaardisatie bezig houden gevolgen zou kunnen hebben. Nou, dat viel dus even tegen…
Via de OSOSS-website kwam ik bij de website van het Innovatieplatform en het advies “ICT als innovatie-as, kansen pakken met ICT“. Downloaden, printen, lezen….
Op pagina 5 komen ‘we’ nog aan bod. Daar wordt uitgelegd dat de essentie van ICT als innovatie-as is dat ICT als thema dwars door alle sectoren van de maatschappij en economie heen loopt. Daaronder staat een schema met de sectoren die door een balkje met daarin “ICT” doorsneden wordt. Onder dat balkje staat nóg een balkje met daarin “onderwijs”. Zou het platform een rol zien voor het onderwijs bij het realiseren van de innovatie-rol van ICT? Snel verder lezen in hoofdstuk 3. Daar worden vier pijlers genoemd waar het Innovatieplatform voorstellen voor doet. De derde is “ICT-onderwijs en -onderzoek”. Hmm, is al weer erg specifiek (onderwijs en onderzoek naar ICT), maar we worden nog genoemd.
Kijken dan wat er gezegd wordt bij de pijler:
“In het onderwijs is sprake van een gebrekkige aansluiting tussen vraag en aanbod. Het ontbreekt vaak aan praktijkervaring bij recent afgestudeerden. Ook zijn studenten vaak bekend met reeds verouderde technologie. In de snel veranderende ICT-markt is dat een cruciaal probleem. In de nabije toekomst is de gebrekkige instroom van ICT-studenten een groot punt van zorg.”
Oei, niet alleen omdat het onderwijs en onderzoek blijkbaar voornamelijk dingen levert die niet voldoen, maar ook oei omdat het inderdaad alleen gaat om onderzoek naar ICT. Terwijl ik me nou juist had kunnen voorstellen dat het platform kansen zag bij het optimaal benutten van ICT juist in reguliere opleidingen omdat je dan studenten aflevert die gewend zijn aan het gebruik van ICT en zo ook de transformatie in de bedrijven waar ze werken kunnen versnellen. Noem het maar de WP-benadering (Je weet wel, Word Perfect was het meest gekopiëerde softwarepakket in Nederland. Iedereen had het thuis, maar nam die kennis ook mee naar de werkplek).
Het resultaat van die beperkte kijk op het onderwijs zie je terug in het onderdeel “Voorstellen tot actie”. Voor ICT Onderwijs en Onderzoek staat er dan ook alleen:
“Stimuleer in de sleutelgebieden vraagarticulatie en vraagbundeling door vraag- en aanbodzijde bijeen te brengen. Als eerste gebied zal een verkenning worden gedaan naar de mogelijkheden van ICT (toepassingen en onderzoek) en de Creatieve Industrie.”
Daar waar voor de andere deelgebieden steeds wel vier of vijf acties werden geformuleerd is dit het enige die rechtstreeks aan onderwijs gerelateerd is.
Enige hoop zou je nog kunnen putten uit het eerste deel waarbij het gaat om het beter benutten van ICT toepassingen. Daar staan o.a.
“1) Aanwijzen van Standaardisatie-autoriteit: de Standaardisatie-autoriteit krijgt bevoegdheden om ervoor te zorgen dat gegevens van verschillende overheden,
diensten en maatschappelijke actoren onderling uitwisselbaar en ontsloten zijn. De autoriteit zou tevens een bindend mandaat moeten hebben om voor de verschillende publieke sectoren als Standaardisatie-autoriteit op te treden. De aanwijzing vindt bij voorkeur plaats bij een bestaande instelling.
2) First mover advantage-standaarden: in een aantal sectoren waarin Nederland internationaal een leidende rol speelt (land- en tuinbouw, sociale sector, transport) wordt standaardisatie vanuit de eindgebruikers gefaciliteerd met als doel dat in deze sectoren deze op o.a. XML en webservices gebaseerde standaarden internationaal worden geadopteerd.
3) Binnen een half jaar concrete afspraken maken over de ICT-toepassingen in maatschappelijke sectoren: met behulp van het Actieprogramma ICT in maatschappelijke sectoren moet het mogelijk zijn om per sector te komen tot concreet commitment over de uitrol van een aantal ICT-toepassingen. Maak massa door vraagbundeling per sector te organiseren. Gezamenlijke afspraken maken tussen ICT-branche en ketenpartners in sector. Coördineer initiatieven. Opschalen succesvolle pilots.”
Deze acties zou je heel gemakkelijk ook naar het onderwijs kunnen vertalen. Maar Onderwijs en ook OCW worden daar nu helemaal niet genoemd. Ook samenwerkingsverbanden als SURF of de andere consortia komen niet aan bod. De SURF-dochter, SURFnet wordt wel genoemd vanwege de breedbanddiensten die ze leveren, maar dat is natuurlijk “slechts” hardware.
Waar hebben we als onderwijs de boot gemist bij het opstellen van deze plannen? Hoe kan het dat we absoluut niet voor komen in een actieplan dat tot doel heeft Nederland als kennisland weer mee te laten tellen? En is het nu definitief te laat of kunnen onze bestuurders er nog voor zorgen dat die ene innovatie-as (onderwijs) wél optimaal profiteert van de inspanningen die in die andere innovatie-as (ICT) worden gestoken?
Ook interessant:
Het is altijd al zo geweest dat alleen door overheden aangestelde commissies daadwerkelijk "standaarden" vaststelden. Het W3C, niet aangesteld, bijvoorbeeld geeft alleen aanbevelingen (recommendations).
Toch ben ik sterk verdeeld over een standaardisatie autoriteit… ik vrees enorm veel trage bureaucratie, vreemde politieke of filosofische keuzes en technisch onkunde of onbegrip.
Als ze maar geen vreemde dingen gaan doen zoals een bepaalde programmeertaal tot "standaard" verheffen
Het is niet altijd eenvoudig om te begrijpen waarom domme netwerken beter zijn. Vooral het internet wordt vaak verkeerd begrepen.
Oef, Pierre,
Dat is een interessante en genadeloze analyse: we lobbyen niet goed (genoeg), zeg je eigenlijk!
Maar ja, het is ook wel weer een beetje verklaarbaar: het Innovatieplatform is natuurlijk vooral van het ministerie van EZ, toch? En ook in Den Haag staan er hoge muurtjes tussen de ministeries….
Hoi Wytze, Ik sprak er vandaag met iemand over waarvan ik denk dat hij verstand van zaken heeft en hij gaf aan dat je je natuurlijk ook kon afvragen in hoeverre het Innovatieplatform serieus te nemen is en/of door anderen serieus genomen wordt.
Mijn reactie daarop was: "Ik was er even vanuit gegaan dat een overheid die zo veel bestaande zekerheden (pré-pensioen, zorgsysteem, publieke omroepen,…) overhoop durft te gooien ook wel aan de opbouwende kant échte acties zou durven nemen. Daar komt bij dat onderwijs in het algemeen op zijn minst op papier wel genoemd wordt als het wondermiddel dat alles moet oplossen (zonder dat daarbij dan helder is waar de benodigde middelen vandaan moeten komen). Dat we hier nu niet eens op die manier genoemd worden verontrust me toch nog steeds wel een beetje."