Vandaag was ik voor het eerst bij de Onderzoeksconferentie, georganiseerd door Kennisnet en NRO. Het was een super intensieve dag met 3 thema-keynotes, 1 afsluitende keynote, 15 pitches van 5 minuten elk, 1 opening en 1 sessie over de kennisrotonde. Daarnaast ruim tijd om te netwerken met nieuwe bekenden, oude bekenden, oud-collega’s en een binnenkort nieuwe collega.
Ik heb veel tweets verstuurd vandaag, met foto’s en zonder foto’s. Ze zijn te vinden onder de hashtag #ictwerkt samen met heel veel andere tweets.
Er is al het nodige te vinden: Wilfred Rubens was er niet bij vandaag, maar maakte op basis van de tweets én het liveblog van Dennis de Vink (aanrader!) een samenvatting. Ook Marijn van den Dool heeft een blogpost online staan, bij Rob van der Ploeg staan twee video-interviews online (hier nog eentje) en ook Don Zuiderman staat een uitvoerige samenvatting.
Zelf ga ik geen poging doen om compleet te zijn in mijn verslag, maar ik zal hieronder een aantal van mijn tweets van vandaag selecteren als een ruwe samenvatting. Er is ook een boekje gemaakt naar aanleiding van de verhalen van vandaag. Dat boekje is hier te downloaden. Het bevat niet de verhalen van alle sprekers (slechts een kleine selectie), dus ik hoop dat er meer presentaties beschikbaar komen. Soms zijn schema’s, overzichten, verwijzingen etc. toch wel handig en interessant om terug te kunnen kijken.
Vandaag is er ook een tweede publicatie gelanceerd die eveneens digitaal beschikbaar is. Dat is een inspiratieboek over mbo’s (ik moet het nog lezen, dus veel meer kan ik je er nog niet over vertellen) en is hier te downloaden.
Goed, verder met de tweets:
In omgekeerde volgorde (van nieuw naar oud) en met het excuus dat ik niet 100% dekkend ben voor alle sessies. En als het aantal tweets naar het einde toe kleiner wordt, dan komt dat waarschijnlijk doordat het inmiddels bijna middernacht is op het moment dat ik dit bericht samenstel.
De eerste tweet komt niet eens van mezelf:
Algehele conclusie na hele dag conferentie: #ictwerkt míts op de goede manier ingezet. Leraar nog steeds belangrijkste spil…
— Ineke Froon (@inekefroon) June 15, 2016
Ik vind het een goede samenvattende conclusie voor vandaag.
Afsluitende keynote
mooie lezing alleen houd ik niet zo van groepsactiviteiten op commando! #ictwerkt
— gerarddummer (@gerarddummer) June 15, 2016
Help, ik zit opeens midden in een spelletjesprogramma voor volwassenen. #ictwerkt
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
De laatste keynote van Margriet Sitskoon was interessant, maar de aantal “ik ga het jullie laten ervaren door het te laten doen” momentjes waren voor mij wat veel. Maakt niet uit, hieronder nog een paar highlights:
Van citotoets, naar adaptieve eindtoets naar marshmallow-test als voorspeller voor succes #ictwerkt https://t.co/1YrJKXIvLZ
— Mar10e (@Mar10eKramer) June 15, 2016
Een langlopend onderzoek waarbij de vraag of kinderen tijdens het experiment in staat waren om van de marshmallow af te blijven (dus of ze beloning konden uitstellen) beter voorspellend was voor hun toekomstig succes dan de Amerikaanse equivalent van de cito-toets.
Ouders zijn vaak noodgedwongen de prefrontale cortex van hun kinderen. #ictwerkt
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Geen verrassende conclusie als het goed is, blijkt ook uit bv onderzoek naar het puberbrein. We hebben als ouders echt nog wel een functie.
Geweldig filmpje voor in je les! Wat zie je wel / niet? Selectieve perceptie: https://t.co/YLsP89cUP3 #ictwerkt #onderwijs
— Vernieuwenderwijs (@Vernieuwendwijs) June 15, 2016
Bekend experiment: zie je wel “alles”?
Maar had je ook die aap op die stoel gezien? #ictwerkt pic.twitter.com/rmHDloSSTP
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Er werd ons wél gevraagd naar alle andere (ongemerkte) veranderingen, maar niet naar de aap op de stoel in het “making of” filmpje.
Super, die site kende ik nog niet. #ictwerkt https://t.co/flNlGSdvN9
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Grappig was/is dat er een hele site blijkt te bestaan met varianten op het oorspronkelijke filmpje hierover. Zie de tweet van Karin:
https://twitter.com/karinwinters/status/743078885970051073
Tja, en dan een uitspraak waar veel mannen in de zaal iets van herkenning in vonden:
"Als je de hele dag zou zeuren, ontwikkel je de perfecte zeurnetwerken in je hersenen" #ictwerkt #oh
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Themaronde focus leraar
Mooie samenvattende tekening van Erik Woning naar aanleiding van deze sessieronde:
Tussen Expertise en Innovatie! Zeer interessante presentatie tijdens de Onderzoeksconfere tie @kennisnet #ictwerkt pic.twitter.com/sagIsGfJJI
— Erik Woning (@erikwoning) June 15, 2016
Bij de pitch over leren programmeren in het basisonderwijs, waren dit een aantal van de conclusies:
ict niet noodzakelijk bij leren programmeren mar werkt motiverend. Leren programmeren voegt waarde toe aan ict in de school #ictwerkt
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Tips:
Geef ruimte voor aantekeningen en interactie met peers #programmeren #ictwerkt
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
En voorlopige bevindingen:
Voorlopigheid conclusies rond programmeren in po #ictwerkt pic.twitter.com/EfGJHrYQzW
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Onderzoek van Inge Molenaar naar Snappet:
https://twitter.com/martijndewinter/status/743066921805975552
Interessante verdiepende analyses over of goede of slechte leerlingen uitgedaagd worden door adaptieve opdrachten en hoeveel ondersteuning zij krijgen bij niet-adaptieve versus adaptieve situatie.
Vooral leerlingen met een lager niveau vinden adaptief werken prettig. #onderwijs @Radboud_Uni #ictwerkt pic.twitter.com/bPPXzvXaUJ
— Vernieuwenderwijs (@Vernieuwendwijs) June 15, 2016
Hulpgedrag naar leerlingen verandert door adaptieve software en het gebruik van een dashboard #ictwerkt pic.twitter.com/ynsgTQycHh
— Sacha Schrier (@onlineSacha) June 15, 2016
De inleidende thema-keynote van Jan van Tartwijk was interessant én heel grappig en goed gebracht!
Jan van Tartwijk: #expert worden kost jaren oefenen. Dus geduld met docenten en ict. #ictwerkt #hinw #rocwb pic.twitter.com/9SCvuX9FGk
— jetkoutstaal (@jetkoutstaal) June 15, 2016
Jan gebruikte een variant op de zone van naaste ontwikkeling om uit te leggen hoe je leraren / docenten wél aan het veranderen krijgt. Hij legde ook uit dat de wijze waarop ze op hun huidige plek gekomen waren bepalend was voor hoe moeilijk voor hen innovatie was. Goed om te onthouden dus als je ze in beweging wilt krijgen!
"Consultants als Superman" Duidelijke toelichting bij weerstand bij leraren t.o.v. implementatie ict #ictwerkt pic.twitter.com/se4zUZ2vVI
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Ook hier, adaptieve expertise versus alles routinematig doen. Het ene zorgt voor blijvend hogere kwaliteit, het andere kan ook leiden tot daling in de tijd.
Adaptive expertise: Het verschil tussen Max Verstappen en Jan van Tartwijk. #ictwerkt pic.twitter.com/k94Ef7JB0K
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Themaronde focus leerling
Bij gebruik van digitale portfolio’s is autonomie belangrijk, maar niet zaligmakend:
Balans tussen autonomie en begeleiding bij portfolio's #ictwerkt pic.twitter.com/YxOyKvGkqv
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Vandaag is meerdere keren duidelijk gemaakt dat de leraar / de docent ook bij leren met ict een belangrijke rol speelt:
Heldere relativering! #ictwerkt pic.twitter.com/Q9dYa7WaM8
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Term die vaker terug kwam: “deliberate practice”:
"Deliberate practice", doelgericht, adaptief oefenen is van belang om kinderen goed te laten worden. #ictwerkt
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Bij autonomie leerling wordt leren wel leuker, maar de prestatie niet per se hoger. #ictwerkt pic.twitter.com/XJNTGOJ4fD
— Sacha Schrier (@onlineSacha) June 15, 2016
Leuk is niet altijd beter of goed genoeg!
Leren op maat is niet hetzelfde als instructie op maat! Maar gelukkig ziet ook Liesbeth Kester dat breder #ictwerkt pic.twitter.com/A1gBkpNhPz
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Leren op maat leek bij Liesbeth Kester even gelijk gesteld te worden aan instructie op maat, maar dat bleek gelukkig niet zo te zijn.
De @kennisrotonde biedt een digitaal loket voor al uw vragen over onderwijs en ict! #ictwerkt @LabtoLearn pic.twitter.com/WegDYC0XKA
— Erik Woning (@erikwoning) June 15, 2016
Ook hier weer mooie tekening van Erik!
Kennisrotonde
Hoe effectief is een #portfolio in het #basisonderwijs? Antwoord van de @hetNRO Kennisrotonde #ictwerkt pic.twitter.com/nawGKGn58J
— Vernieuwenderwijs (@Vernieuwendwijs) June 15, 2016
De Kennisrotonde kan helpen bij het vinden van antwoorden op kennisvragen uit het onderwijs. Daarbij kan het zo zijn dat ze redelijk snel een antwoord hebben. Het kan ook zijn dat ze concluderen dat de literatuur gewoon nog geen antwoord op heeft. Het dan laten onderzoeken van die vraag is een optie.
Check: https://www.nro.nl/kennisrotonde/
Themaronde focus digitaal leermateriaal
Duidelijke boodschap! #ictwerkt pic.twitter.com/M6BG9ToHoL
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Rachel Plak gaf toelichting bij onderzoek waaruit bleek dat stressgevoelige kinderen (bv net iets te vroeg geboren kinderen) het gebruik van digitale prentenboeken beter werkt dan gewone tekstboeken.
Resultaten onderzoek: #ictwerkt #voorlezen #kleuters pic.twitter.com/oxFY9Ttoj7
— Vernieuwenderwijs (@Vernieuwendwijs) June 15, 2016
Geldt vooral bij gemakkelijk afgeleide kinderen zegt Rachel Plak daar wel bij. #ictwerkt https://t.co/TOqo88aREK
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Een van de conclusies van Adrie Visscher naar aanleiding van onderzoek naar het gebruik van Snappet:
Leraren achten zichzelf nog niet competent om de feedback van Snappet te gebruiken voor differentiatie #ictwerkt
— Pierre Gorissen (@PeterMcAllister) June 15, 2016
Het onderzoek is ook te vinden online:
Lees hier het onderzoek naar effecten van Snappet. https://t.co/s4JDZzCc9n #ictwerkt
— Kennisnet (@kennisnet) June 15, 2016
Antoine van den Beemt gaf toelichting bij het onderzoek waar je inmiddels vast wel al gehoord hebt (over de vraag hoe ict wordt gebruikt in de klas), zie anders de link in de tweet hieronder.
Antoine van den Beemt onderzocht de vraag hoe ict wordt gebruikt in de klas. https://t.co/Bsrk1bjWE0 #ictwerkt
— Kennisnet (@kennisnet) June 15, 2016
Onderzoeksconferentie 2016 start met Digitaal Leermateriaal van @GoLabProject @LabtoLearn #ictwerkt pic.twitter.com/ePKtpL2mgY
— Erik Woning (@erikwoning) June 15, 2016
Erik Woning heeft van elke sessie een overzichtstekening gemaakt.
De keynote voor het eerste thema was van Ton de Jong die op interessante wijze toelichting gaf bij Golabz.
Metastudie Actief leren verhoogt prestatie van leerlingen met 6% , wat is actief leren? #GoLabProject #ictwerkt pic.twitter.com/bRUn5k42vQ
— Sacha Schrier (@onlineSacha) June 15, 2016
Wat maakt @GoLabProject uniek? #ictwerkt pic.twitter.com/DoMSVkPvzP
— Sacha Schrier (@onlineSacha) June 15, 2016
De opening van de dag was aan Toine Maes:
Opening #ictwerkt @hetNRO pic.twitter.com/Y0MkYNzaXp
— Theo Mensen (@thmensen) June 15, 2016
"ICT is geen optie meer maar een vanzelfsprekendheid" aldus @ToineMaes @kennisnet @hetNRO #ictwerkt pic.twitter.com/8npVZRYfdM
— Thierry Koningstein (@T_Koningstein) June 15, 2016
En dat was mijn onvolledige selectie tweets van vandaag. Het was een interessante dag. Helaas meer stof tot verder uitzoeken of onderzoeken dan er (nu) tijd is. Maar zondermeer geslaagd.
Vanuit mijn rol binnen het iXperium ben ik in directe zin zelf zeker geïnteresseerd in het onderzoek naar programmeren in het po. In het verhaal van Jan van Tartwijk zat weer een heel duidelijke uitleg van de blokkades die leraren vaak hebben bij innovatie. En die leraren willen we juist laten innoveren. De balans tussen autonomie (waar mogelijk) en begeleiding (waar nodig) zoals Jorrick Beckers die aanstipte, is er ook eentje om te onthouden. Dat bevestigd werd dat het niet altijd genoeg is dat leerlingen iets “leuk” is mooi meegenomen, maar het zal nog even een gevecht worden voordat dat bij iedereen tussen de oren zit. Dat digitale prentenboeken niet alleen maar slecht zijn (je hoort namelijk vooral berichten over situaties waarbij lezen van papier beter zou zijn dan digitaal), was verhelderend. En de meer verdiepende onderzoeken naar verklaringen voor verschillen gevonden bij het gebruik van adaptieve software geven aan dat onderzoek op dit gebied volwassener wordt.
Hoe dan ook, Kennisnet en de NRO zijn er in geslaagd een mooie verzameling sprekers bij elkaar te brengen en dat trok terecht veel (750) bezoekers. Ik ben er als het even kan volgend jaar gewoon weer bij.