“Eerst het slechte nieuws. Uit recente cijfers blijkt dat er in Nederland per jaar ruim 15.000 mensen overlijden door een plotselinge hartstilstand. De trend daarbij is sterk stijgend. Op dit moment is het zo dat slechts 12% van degenen die een collaps krijgen in het bijzijn van anderen de circulatiestoornis overleeft.”(bron)
Ik had dit bericht ook in de categorie ’tools’ kunnen plaatsen, maar dat zou een verkeerde indruk kunnen wekken. Vandaag had ik mijn jaarlijkse herhalingsoefening voor Bedrijfshulpverlener (BHV) en voor het eerst ook een demonstratie en uitleg gekregen van een zogeheten Automatische Externe Defibrilator.
Als Bedrijfshulpverlener wordt je getraind in het verlenen van hulp tussen de tijd dat een calamiteit optreedt en het arriveren van de mensen die er echt voor opgeleid zijn, zoals brandweer en ambulance-personeel.
Naast brandblussen en het ontruimen van gebouwen wordt er ook veel aandacht besteedt aan het verrichten van wat zo mooi heet levensreddende handelingen: reanimatie.
Geruststellende gedachte voor iedereen die twijfelt over het uitvoeren van hartmassage: zonder bloedcirculatie gaat iemand binnen een paar minuten dood. Het kan 15 minuten duren voordat een ambulance aanwezig is. Wees dus niet bang dat je het slechter maakt.
Maar goed, terug naar het onderwerp waar ik het over wilde hebben: de Automatische Externe Defibrilator. Op dit moment is het zo dat 15.000 mensen per jaar overlijden aan een plotselinge hartstilstand. Ook als er anderen bij zijn is de kans op overleven slechts 12%.
Een veel voorkomende oorzaak is dat hart gaat ‘fibrileren’ bijvoorbeeld als gevolg van een tijdelijk tekort in zuurstoftoevoer na een blokkade. De overlevingskans neemt dan per minuut met 10% af en is na 12 minuten (de gemiddelde aankomsttijd van een ambulance) nog maar 9%.
Een ‘defibrilator’ (ja dat ding dat die schok geeft) heeft als taak om dat fibrileren te stoppen.
Zijstapje: wat je op TV ziet is ook in dit geval onzin. Daar zie je een hart dat van een gewoon sinusritme (de gewone bliebjes) opeens naar een vlakke lijn (flatline) gaat. Daar helpt defibrileren (schokken) niet tegen. Bij fibrileren gaat het hart juist zo snel trillen dat daardoor de pompfunctie niet meer werkt.
Nu waren er natuurlijk tot nu toe een paar problemen: je moest natuurlijk een defibrilator kunnen bedienen, weten wanneer je wel of niet moest schokken én je had het over grote logge apparaten. Met de Automatische Externe Defibrilator is dat niet langer meer waar. Het apparaat is klein, kan gewoon in de kast liggen of aan de muur hangen, het praat je stap voor stap door de handelingen heen en bepaalt zelf wanneer wel of niet een schok toegediend moet worden.
Zie ook deze korte video over het gebruik er van. Overigens had onze versie (uiteraard) Nederlandse gesproken instructies.
Probleem: ze zijn redelijk duur (paar duizend euro per stuk) en er wordt aangeraden de mensen die er mee moeten werken per jaar enkele uren training te geven, boven op de bestaande BHV-training dus. Kortom: geld!
En dat terwijl test tot nu toe aantonen dat er levens mee gered worden.
Het is van de ene kant een prachtig voorbeeld van hoe techniek kan evolueren tot iets wat van een specialist vereiste tot iets dat breed inzetbaar is en zo veel meer levens kan redden.
Maar van de andere kant is het natuurlijk erg frustrerend om te moeten constateren dat vanwege de kosten er nog heel wat mensen (onnodig) zullen overlijden.
Ook is het natuurlijk zo dat mijn werkgever (vind ik) bedrijfshulpverlening serieus aanpakt, zeker als ik dat vergelijk met de ganbare situatie bij bedrijven zo’n 10 jaar geleden. Is er iemand die wel al zo’n ding op het werk heeft liggen?