Experimenteren met Heat Transfer Vinyl (HTV) en een stoomstrijkijzer

Vanmiddag zijn we nog even met de  snijplotter aan de slag gegaan. Enerzijds gewoon om wat dingen te doen die we inmiddels redelijk onder de knie hebben: stickers van vinyl maken. Als eerste werd de snijplotter zelf van een iXperium logo voorzien. Nog niet zo leuk en persoonlijk als de snijplotter van Per Ivar (die heet “Marleen“), maar het is een begin.

Marit zocht zichzelf een T-Rex schedel op online die ze omzette naar stickers en daarna was het tijd voor een nieuwe uitdaging: heat transfer vinyl (HTV). Je kunt er echt een miljoen filmpjes of zo over vinden op YouTube. Het idee is simpel en de naam zegt het al: het is vinyl die je op de snijplotter (hij heet in het Engels niet voor niets meestal gewoon “vinyl cutter”) snijdt en dan met behulp van een hittepers of transferpers aanbrengt op het gewenste materiaal. Veel voorkomend is dat te doen op stof, dus bijvoorbeeld een tas, een t-shirt, een trui / hoodie. Maar zoals je hier kunt zien (is link naar een winkel waar ik verder geen relatie mee heb), zijn er ook persen speciaal voor petten of voor mokken / flessen. Kosten voor zo’n pers variëren van zo’n 200-500 euro (en veel hoger als het allemaal een slag professioneler wordt). Die heb ik niet thuis staan.

Natuurlijk kun je het ook met een strijkbout proberen, maar mijn ervaringen met ‘gewoon’ printbaar inkjetpapier dat je eveneens met een strijkbout over kunt brengen op t-shirts (jaren geleden) waren we niet zo goed bevallen. Dat leverde toen een strijkplank op met schroeiplekken en niet het gewenste resultaat.
De altijd vriendelijke Betsy (uit Texas) heeft met uiteindelijk met haar filmpje over het gebruik van een strijkbout in combinatie met HTV overgehaald om het toch nog maar een keer te proberen. Vellen HTV hadden we meer dan genoeg. In plaats van de strijkplank hebben gebruik gemaakt van de ontbijttafel met daar bovenop een stevig, gladde plank van geplastificeerde spaanplaat.

De Teflon beschermfolie hebben we niet online besteld. Daar worden prijzen gehanteerd van zo’n 10-20 euro per vel. Bij de Blokker hadden ze ze voor 4 euro per stuk. We hebben 1 vel onder de stof gelegd en 1 er bovenop. Dat ging goed.
Tweede uitdaging was de strijkbout. Die hebben we uiteraard in huis, maar dat is een stoomstrijkijzer (gevuld ook logischerwijs met water). En stoom en HTV dat is niet de bedoeling. We hebben dus eerst het strijkijzer ontdaan van water (voor zover dat kon). Maar ondanks dat zag ik dat de gaatjes die in het strijkvlak zitten steeds duidelijk zichtbaar waren in de transferlaag (niet in het eindresultaat gelukkig). De Blokker heeft ook een droogstrijkijzer op de site staan, die heeft die gaatjes niet en een vlak strijkvlak. Hij was helaas niet op voorraad in de winkel. Ik heb hem besteld, want voor de 20 euro incl. verzendkosten vond ik hem sowieso al handiger dan het steeds leeg moeten maken van ons stoomstrijkijzer. Want dit keer lukte het wel!

Wat zijn dingen om aan te denken?

In grote lijnen zijn de uitdagingen bij het gebruik van HTV gelijk aan het maken van stickers. Je moet een ontwerp hebben, niet met té kleine details erin. Dan is het “weeden”, het eruit halen van de stukjes na het snijden namelijk een ellende. En ook nu is de dikte van de HTV van belang voor de snijinstellingen. De Silhouette software heeft al standaard een aantal HTV soorten gedefinieerd en bv de glitter HTV is dikker dan de gewone en dus moet je dan ook meer druk of een andere mesdiepte instellen. Even testen en uitproberen dus.

Zoals vinyl waarmee je stickers maakt uit 2 lagen bestaat, zo is dat ook voor HTV. Bij een sticker heb je een laag van ‘papier’ en daarop de vinyl. Bij HTV heb je de transferlaag (de laag waar je op gaat strijken) en het vinyl. Belangrijk bij HTV is dat je daardoor alles in spiegelbeeld moet snijden. In de meeste filmpjes wordt je dat ook heel nadrukkelijk op het hart gedrukt als laatste stap voor het snijden. De Silhouette software is in versie 4.1 in ieder geval al zo slim dat als je HTV als materiaal geselecteerd hebt, je net voor het snijden de vraag krijgt of je wilt dat de software het ontwerp voor je spiegelt of dat je dat al gedaan hebt. Heel fijn want dan kun je je bestand gewoon zo laten als het was en zoals je het gebruikt voor stickers (want dan spiegel je niet).

Het spannende zit hem daarna in het verwarmen van het geheel zodat de vinyl zit hecht aan het materiaal. Met een transferpers stel je het apparaat in op een temperatuur en druk en klem je het geheel dicht. Dan wordt die temperatuur en druk gelijkmatig op het hele ontwerp toegepast. Met een strijkbout moet je ongeveer gokken hoe warm je strijkbout wordt (ik heb nog niet gedacht aan het er tegenaan houden van een oventhermometer) en de druk oefen jij uit door het hard op het ontwerp (en het Teflon vel) drukken van je strijkbout.
Is je ontwerp groter dan de strijkbout dan moet je die verplaatsen en zo elk stukje verwarmen en persen. 

De eerste poging ging helaas mis. Het logo was niet te groot, paste onder de strijkbout, maar omdat na de 15 seconden de transferfolie was gaan bobbelen dacht ik dat hij mislukt was en wilde ik hem er snel vanaf halen. Dat hielp niet, waarschijnlijk had ik hem beter even kunnen laten zitten. Deze HTV moet je namelijk laten afkoelen voordat je de transferlaag verwijderd.
Balen. 🙁

Maar de tas had nog een achterkant, nieuwe kant, nieuwe kans, rustiger gedaan deze tweede keer, even gewacht na het persen en het resultaat was meteen een stuk beter.

Grappig was dat we, zonder het te weten glow in the dark HTV gebruikt hadden. Het logo licht dus op in het donker.

Na dit eerste succes was het tijd voor een grotere uitdaging. Een groter ontwerp en een t-shirt voor Marit. Deze kwam rechtstreeks uit de verpakking. Dat hoeft niet, maar een tip die ik uit de filmpjes meegekregen heb is om er voor te zorgen dat je geen zaken als wasverzachter e.d. gebruikt voor shirts die je wilt bedrukken.

Op zoek naar een ontwerp was er eigenlijk maar één logo dat geschikt was voor deze eerste grote test: het Makerfaire logo. Gelukkig is gebruik ervan ook toegestaan onder voorwaarden:

do not use them in a way that makes people think that we’ve endorsed anyone’s products or services, and when you use one on a website, it should link back to makezine.com. If you do something neat with them on one of your projects, please let us know.

Bij deze dan.

Ik weet niet wat ik voor het t-shirt aan tips kan geven. Ik heb er voor gezorgd dat het shirt vlak gestreken was op de blank zodat er geen vouwen onder het vinylvel zouden zitten. Het transfervel plakt een beetje, dus we konden eerst even kijken waar we zouden willen dat het logo zou komen. Met een lineaal heb ik gekeken of het logo (ongeveer) in het midden zat. Belangrijk: niet draaien of “strijken” met de strijkbout.
Ook hier denk ik dat ik eerder te lang en te heet druk gegeven heb. Het transfervel krulde links en rechts alweer, de stoomgaten van het strijkijzer waren goed zichtbaar in het transfervel.

Belangrijk: geduld! Eerst laten afkoelen en daarna voorzichtig (maar met de nodige benodigde kracht) het vel los halen.
Ik kan je vertellen dat het wel een enorme kick gaf dat het gelukt was! 🙂

En dus hebben we ook nog maar even het setje compleet gemaakt. Als er namelijk is is waar de (voornamelijk) dames van de YouTube filmpjes dol op zijn, dan is het wel glitter HTV. Ik vind het vreselijk spul, je vindt echt overal glitters. Maar voor vandaag vond ik dat we het moesten doen.
Zoals je weet ging de eerste poging mis en dus zat er aan één kant van de stoffen tas nog een lelijke / halve versie van het iXperium logo. Ik heb een nieuw exemplaar uitgesneden in glitter HTV en die er precies overheen geplaatst. Als je het weet dan zie je het, maar voor een eerste tas die voornamelijk als voorbeeld zal dienen vond ik het prima.

Het was weer een leerzame middag geweest.